آخرين برنامه نقد دوسالانه پوستر جهان اسلام تحت عنوان “مرتضي مميز و گرافيك معاصر ايران” عصر روز سه‌شنبه هشتم دي ماه و هم‌زمان با افتتاح دبيرخانه گروههاي تخصصي فرهنگستان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر،در اين جلسه نقد و بررسي آيدين آغداشلو، مهدي حسيني، جلال شباهنگي، حبيب‌الله صادقي و دكتر حبيب‌الله آيت‌اللهي به ارائه نظرات و پيشنهادهاي خود پرداختند.

در ابتداي اين جلسه حبيب‌الله صادقي، دبير دوسالانه پوستر جهان اسلام، گفت: «اين دوسالانه كه در دستور كار فرهنگستان هنر قرار گرفته است ادامه مطالعات و برنامه‌هاي پژوهشي و نمايشگاهي ماست كه در دو دوره تحت عنوان نقاشي جهان اسلام آثاري را از كشورهاي اسلامي سراسر جهان گردآوري و مورد نقد، بررسي و تحليل قرار داد كه نقش علمي و پژوهشي نيز داشت. در طول سالهاي گذشته فرصتي براي هنرمندان جهان اسلام فراهم نشده بود كه بتوانند در كنار هم به نقد و بررسي آثار يكديگر بپردازند و خوشبختانه ايران اولين كشوري بود كه به فكر انجام اين كار افتاد . در حوزه گرافيك هم پيش از برگزاري اين دوسالانه كار جدي و عميقي صورت نگرفته بود و اين حركت را مي‌توان اولين قدم در اين حوزه دانست. اين دوسالانه به‌عنوان چراغ اول روشن شد و قطعاً در دوسالانه‌هاي بعدي دبيران و مديران ديگري اين مشعل بزرگ را روشن نگاه خواهند داشت.»

در ادامه آيدين آغداشلو نيز اين دوسالانه را فرصت مغتنمي براي جمع‌بندي گرافيك كشور در سالهاي اخير خواند و گفت: «ما بايد ببينيم كجا ايستاده‌ايم و با قالبها و زبانهايي كه نو هستند چطور برخورد مي‌كنيم. آثار از مناطق و كشورهاي مختلفي ارسال شده و ما بايد تصميم مي‌گرفتيم كه ببينيم آيا آنها در نمايشگاه جاي مي‌گيرند. وقتي موضوع جهان اسلام باشد، مسئله جزئي‌تر و دقيق‌تر مي‌شود و ما مي‌خواهيم بدانيم كه آيا اين مسلمانان توانسته‌اند هويت و نظرشان را در اين هنر جا بدهند. به نظر من، چه در دوسالانه نقاشي و چه گرافيك، سهم هنرمندان ايراني بالاتر و والاتر بود. هنرمندان ما در اين نمايشگاه، به زبان بهتري دست پيدا كرده‌اند و با اين قالب آشنايي و الفت بيشتري دارند و آثار درخشان‌تري عرضه كرده‌اند.»

مهدي حسيني نيز گفت: «وجه مشترك نقاشان و گرافيستها تصوير است. من از زاويه كارشناسي به آن نمي‌پردازم، چون گرافيست نيستم. نمايشگاه يك موقعيت استثنايي است، به همين خاطر هم ما نبايد خود را گرفتار حاشيه كنيم. اين جريان سازنده و خلاق بايد ادامه داشته باشد و ما به جاي اينكه اين نقاط ضعف را بزرگ كنيم، بهتر است به پربار شدن اين حركت كمك كنيم. به اعتقاد من فلسطين يكي از بخشهاي موفق نمايشگاه بود كه توانست نقش خود را به انجام برساند. ما نمي‌توانيم براي فلسطين فعاليت سياسي يا اقتصادي بكنيم، اما قطعاً فعاليتهاي فرهنگي جايگاه ويژه‌ا‌ي در اين حوزه دارند.»

جلال شباهنگي با اشاره به مرتضي مميز و نقش او در گرافيك ايران گفت: «من درباره مرتضي مميز بر مبناي احساساتم قضاوت نمي‌كنم؛ بر مبناي اينكه سالها با او در دانشگاه همكار بودم قضاوت مي‌كنم. براي من او هنرمند به معناي واقعي است كه درونش پر از شور حيات و شوق است. او صفات و نقوش زيباي سنتي و بومي را با نهايت آزادي و زيبايي به هنر مدرن خود متصل مي‌كند و مسلماً اين كار كه آزادانه انجام شده، به دل مردم آزادانه مي‌نشيند. مميز تصويرسازي را به ‌عنوان يك اصل كه هنوز هم بعد از 30 سال توجهي به آن نشده است، ادامه داد و هنوز هم در دانشگاه اين شيوه را از شاگردانش مي‌‌خواهد. مميز كسي است كه از رنگ در همه آثار به‌طور سنتي استفاده مي‌كند. حس موسيقي رنگ در آثارش به وضوح ديده مي‌شود.»

دكتر آيت‌اللهي نيز گفت: «مميز هنرمندي نيست كه از دانشگاه هنر را آموخته باشد؛ مميز هنرمندي است كه هنرمند زاده شده است، چون زماني كه او دوره‌هاي قرآن را تصوير كرد هنوز تعليمات دانشگاهي نديده بود. او زماني كه در مجلات گونه‌ا‌ي طراحي جديد گرافيكي را بنيان گذاشت هنوز به دانشگاه نرفته بود. مميز تنها براي ما ايرانيها نيست، 25 سال پيش در سوئيس كتابهايي با عنوان ABC منتشر شد؛ يكي از اين كتابها، از خاور زمين تنها مميز را انتخاب كرده و او را شاخص گرافيك شرق شناخته است.»

آيت‌اللهي پيروي از مميز و احترام به او را وظيفه هر گرافيستي دانست و گفت: «مميز هميشه براي هنر دل سوزانده. او كسي است كه ذات و سرشتش ايراني است و اين هويت در آثارش به خوبي ديده مي‌شود.

من معتقدم اين نمايشگاه از دوسالانه نقاشي جهان اسلام برتر و فراتر رفته است، چون نظم، هماهنگي و نظام خاصي در اين آثار هست كه عملاً نظام و معناي جهان اسلام را القا مي‌كند.»