سومين نشست از سلسله برنامه‌هاي بزرگداشت استاد علي اكبر تجويدي و خاندان ايشان، شنبه هجدهم ارديبهشت، با حضور جمعي از استادان و هنرجويان سابق مدرسه صنايع قديمه، در موزه هنرهاي ملي برگزار شد. اين مدرسه زماني به عنوان كانون حفظ و احياء ارزش‌هاي اصيل هنرهاي ملي و سنتي به شمار مي‌رفت و هادي تجويدي نيز در آنجا، به عنوان مدرس هنر مينياتور شاگردان زيادي چون محمد علي زاويه، علي كريمي، مقيمي‌تبريزي، علي مطيع و علي اسفرجاني را زير نظر خود پرورش داده بود.

به گزارش اداره كل روابط عمومي‌فرهنگستان هنر، خانم داوري، مدير موزه هنرهاي ملي، ابتدا درباره نحوه تاسيس موزه هنرهاي ملي و فعاليت استاد هادي تجويدي به عنوان مدرس مينياتور در مدرسه صنايع قديمه به ارائه توضيحاتي پرداخت و گفت: «موزه هنرهاي ملي ايران در سال 1309 با تلاش مرحوم حسين طاهر زاده بهزاد كه خود نقاش و طراح نقشه قالي و مينياتور بودند، شكل گرفت. در آن زمان بيشتر استاداني كه در مدرسه صنايع قديمه، تدريس مي‌كردند، از تحصيل‌كردگان مدرسه كمال‌الملك بودند و طي امتحاناتي كه از استادان به عمل مي‌آمد، انتخاب مي‌شدند. استاد هادي تجويدي يكي از استاداني بود كه در اين امتحانات شركت كرد و مقام اول را كسب كرد و به عنوان اولين معلم مدرسه مينياتور صنايع قديمه شروع به فعاليت كرد. او شخصيت والايي داشت و طي چند سالي كه در اينجا تدريس مي‌كرد، شاگردان نابغه‌اي را تربيت كرد. از جمله استاد علي كريمي‌كه خود نيز در همين مكان شاگردان زيادي را پروراند و دررشته پرتره سازي نيز حرف اول را مي‌زد. استاد هادي خان، مينياتوريست مكتب تهران است كه ادامه كار مكتب صفوي است. مينياتور دوره صفوي، اندازه‌هاي خاص خود را داشت و معمولا به اندازه كتب و نسخ خطي بود، در حالي كه اندازه‌هاي مينياتور در مدرسه صنايع قديمه تغيير كرد و پرسپكتيو و پرتره سازي در آن وارد شد. ما در اين دوره مينياتوري ناب را مشاهده مي‌كنيم كه هيچ كدام از تحميل‌هاي سبك‌هاي گذشته را ندارد. موزه هنر‌هاي ملي، اين افتخار را دارد كه مجموعه‌اي از آثار استاد هادي خان تجويدي را در اختيار دارد.»

خانم دارايي در ادامه درباره منش و رفتار استادان و شاگردان اين مدرسه صحبت كرد و گفت: «آنچه در اين مدرسه تعليم داده مي‌شد، اخلاق بود. من اين سعادت را داشتم كه در مدت كوتاهي شاگردي استاد محمد تجويدي را داشته باشم. ايشان در تمام اين مدت به ما تذكر داشتن اخلاق و آداب اجتماعي را، پيش از آموختن هنر مي‌دادند. رابطه استاد و شاگردي در اين مدرسه بسيار رواج داشت و در روح و خلق هنر آموختگان اين مدرسه به چشم مي‌خورد. اما متاسفانه امروز اين حرمت‌ها ميان استادان و دانشجويان هنر به چشم نمي‌خورد و شايد به همين دليل است كه كارهاي هنري، پيشرفت چشمگيري ندارند.»

در ادامه استاد اسماعيل نظري كه خود و پدرشان از جمله افرادي بودند كه به موزه هنرهاي ملي خدمات فراواني را ارائه داده‌اند، درباره خاطرات خود در موزه صحبت كرد و گفت: «محمد تجويدي در يك خانواده مذهبي به دنيا آمد و پدرش هادي خان تجويدي از جمله هنرمندان با اقتدار و با اخلاق بود. آنچه كه من از او به ياد دارم، چيزي نزديك 53 سال زندگي با آن‌ها و در اين موزه است. پدر من اولين مستخدم و كليددار اين موزه بود و من نيز در اينجا به دنيا آمدم و با تمام اين هنرمندان از جمله علي كريمي ‌در اين اداره آشنا شدم. اگر بخواهيم درباره تجويدي‌ها صحبت كنيم، هركدام به نوعي در رشته هنري خود سرآمد هستند. علي تجويدي، آهنگ ساز و موسيقي‌دان كه باعث فخر و افتخار ما ايراني‌هاست و تنها موسيقي‌داني است كه در كتاب رجال قرن بيست‌ويكم نامش ثبت شده است. محمد تجويدي نيز كه شعر تمام شعراي بزرگ ايران را تصوير سازي كرده و كتب اشعار اين بزرگان شعر و ادب مثل حافظ و مولانا اكثرا با تصوير سازي روي جلد اين استاد به خانه‌هاي ما آمده است. بنابراين اين بزرگان نه تنها در هنر؛ بلكه در ادبيات نيز سر رشته داشته‌اند و آن را در اين مدسه تدريس مي‌كردند.»

استاد صادق بريراني، پيش‌كسوت هنر گرافيك نيز در ادامه به ذكر خاطرات خود در موزه هنرهاي ملي پرداخت و گفت: «من چون يكي از كارمندان سابق وزارت فرهنگ و هنر سابق (ارشاد فعلي) بودم، شايد هر روز گذارم به اين موزه مي‌افتاد. اين تنها يك ديدار ساده براي من نبود؛ بلكه با ميل و علاقه زيادي به تمام كارگاه‌هاي اينجا از جمله كارگاه‌هاي خاتم كاري، زري بافي و ... سر مي‌زدم و روحم از ديدار آثار اين هنرمندان تازه مي‌شد. به همين دليل بهترين خاطرات جواني من در اين موزه گذشت و اكنون كه قدم در اين مكان گذاشتم، تنها سايه جواني خودم را ديدم كه در اين موزه راه مي‌رود.»

محمد علي رجبي، دبير علمي ‌همايش و عضو گروه هنرهاي سنتي فرهنگستان هنر ، در ادامه درباره استاد بريراني گفت: «آقاي بريراني از جمله مشوقان اصلي هنرمندان اينجا بود كه مجله مشهور «هنر و مردم» را در آن زمان به چاپ مي‌رساند. او به دنبال تك تك استادان و هنرمندان مي‌رفت و با آن‌ها صحبت مي‌كرد. استاد بريراني پيش‌كسوت هنر گرافيك است و آثارش در نوع خود بي‌نظير است. بسياري از كارهاي گرافيست‌هاي فعلي، تاثير گرفته از آثار استاد بريراني است. او با اينكه خود تحصيل كرده نقاشي و گرافيك است، به جاي ارتباط با هنرمندان نقاش مدرن كه در ساختمان مجاور كار مي‌كردند، مدام به سراغ استادان اين موزه مي‌آمد و به تشويق اين هنرمندان مي‌پرداخت. ايشان خاطرات بسيار زيادي دارند كه اميدوارم در آينده با يك مصاحبه اختصاصي، بخشي از اين خاطرات را براي ما بازگو كنند.»

رجبي افزود: «اسماعيل نظري كه آثار زيادي را در اين همايش براي فرهنگستان هنر پيدا كرد و اين كمكش نيز تنها به خاطر عشق به استاد گراميشان بود نيز شايسته قدرداني است. او نشان داد كه همچنان حق استاد و شاگردي و اخلاق را رعايت مي‌كند. اين روح با اخلاقي كه همواره در اينجا حاكم است، و در دوره فعلي چندان مطرح نيست، بسيار غنيمت است.»

در ادامه استاد طائي نيز به ذكر خاطرات خود از تحصيل در اين مدرسه پرداخت و گفت:«من خيلي خوشحالم كه يك چنين جلساتي تشكيل مي‌شود كه در آن مي‌توان يادي از هنرمنداني كرد كه عمرشان را به پاي هنر خود گذاشتند. هركدام از اين تابلو‌ها حاصل عمر هنرمنديست و عشق هنرمند در آن مشهود است؛ اما متاسفانه بسياري از اين هنرمندان عمرشان را در اين راه گذاشتند، بدون آنكه خيري در اين راه بيابند. اميدوارم بيشتر به اين هنرمندان رسيدگي شود و آنچه آن‌ها نياز دارند، مهيا شود.»

استاد تامسون از پيش‌كسوتان هنرهاي سنتي نيز در پايان اين نشست صحبت كرد و گفت: «من هنرجوي دانشگاه هنرهاي زيباي اصفهان بودم و يكي از افتخاراتم اين است كه شاگردي استاد بهادري را داشتم. من اولين فارغ التحصيل رشته نقش قالي هستم. هنرستان سال‌هاي زيادي بود كه افتتاح شده بود و فارغ التحصيلان زيادي چون استاد فرشچيان نيز داشت. ولي رشته طراحي فرش از رشته‌هاي جديد بود كه من تازه در آن ثبت نام كرده بودم و خود استاد بهادري نظارت مستقيم بر آن داشتند. پس از گرفتن ديپلم من در اينجا استخدام شدم. ابتدا در بخش نقش قالي فعاليت داشتم كه در خدمت استاد رايض و رفيعي بوديم. اما چون من علاقه داشتم كه ويژگي‌هاي هنر طراحي را فرا بگيرم، نزد استادان هر بخش مي‌رفتم و با آن‌ها ارتباط برقرار مي‌كردم. پس از انقلاب، ابتدا استاد فرشچيان رياست اينجا را به عهده گرفتند؛ ولي به خاطر آشفتگي شرايط آن زمان، نتوانستند كارشان را ادامه دهند و به همين دليل من را به جاي ايشان گذاشتند. ما شرايط بسيار سختي را در آن زمان در اين موزه داشتيم.»

گفتني است در پايان اين نشست، حاضران به بازديد از آثار موزه پرداختند.