| طبقه بندي : | ,, | | عنوان مقاله : | گسست های معرفتی در نمایشنامه های محمد یعقوبی | | نویسنده مقاله : | محمد هاشمی | | چکیده مقاله : | محمد یعقوبی در تعدادی از نمایشنامه هایش که در این مقاله بررسی خواهد شد، تلاش دارد که با استفاده از مؤلفه های دراماتیک که مختص خودش است نوعی گسست معرفتی را در مجموعهای از روابط انسانی و اجتماعی به نمایش بگذارد. این گسستهای معرفتی در روابط اجتماعی حاصل گسستهای معرفتی تاریخی نیز هستند که در تمام عناصر نمایشنامه های وی قابل ردیابیاند. به طور مثال در نمایشنامة زمستان 66 گسست معرفتی تاریخی از شرایط جنگی ناشی می شود. شرایطی که موجب تزلزل در امکانهای مرگ و حیات شخصیتها می شود. اما این تزلزل تنها در نتیجة تهاجمی بیرون از چارچوب خانة این شخصیت ها نیست بلکه ناشی از تزلزلی هم هست که در روابط اجتماعی درون خانه جریان دارد. یعقوبی این گسست های درونی را در پیوند با گسست های بیرونی به اشکال مختلف به نمایش می گذارد. مثلاً با لرزش های پیاپی که بر فضای ملتهب خانه فراهم می آید یا با دیالوگهایی که جابه جا قطع و دوباره تکرار می شوند یا با روایت هایی موازی که جابه جا به یکدیگر قطع می شوند.
نظریة مورد استفادة ما در این مقاله از میان تعریف هایی که میشل فوکو، تاریخ شناس، نشانه شناس و فیلسوف فرانسوی از واژههایی چون صورتبندی دانایی یا اپیستمه، باستانشناسی، تبارشناسی، گفتمان و قدرت و مقاومت ارائه می دهد، سر برمی آورد. پرسش های این پژوهش این است که اولاً، چرا یعقوبی در نمایشنامه های مورد مطالعه به نمایش گسست های معرفتی در کار و بار شخصیتها و جامعه و تاریخی می پردازد که شخصیت ها در آن زندگی می کنند؟ و ثانیاً، یعقوبی چگونه در ساخت مایه های مختلف نمایشنامه هایش این گسست های معرفتی را به نمایش درمی آورد؟ هدف از این پژوهش آن است که بر مبنای یک نظریة شناخته شده به شناخت بیشتری در نسبت درام، تاریخ، جامعه و سیاست دست یابیم. بر این مبنا نمایشنامه هایی از یعقوبی که در این مقاله مورد تأمل قرار می گیرند عبارتاند از: خشکسالی و دروغ، تنها راه ممکن، یک دقیقه سکوت، و زمستان 66.
واژگان کلیدی
محمد یعقوبی، میشل فوکو، گسست معرفتی، خشکسالی و دروغ، تنها یک، زمستان 66.
| | اصل مقاله : | دانلود فايل | |
