شامگاه روز یکشنبه 19 اسفندماه، نوزدهمین مجمع عمومی فرهنگستان هنر با حضور اکثریت اعضای پیوسته و تعدادی از اعضای وابسته برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، این نشست به میزبانی مجید شاه‌حسینی، رئیس فرهنگستان هنر و با حضور جهانگیر الماسی، محمدحسین ایمانی‌خوشخو، حسن بلخاری، محمدرضا پورجعفر، محمدرضا حسنایی، محمدعلی رجبی، ابوالفضل رکن‌آبادی، مهدی شهیدی کلهر، عبدالحمید قدیریان، محمدعلی کی‌نژاد، علی منتظری، محسن مؤمنی شریف، علی نصیریان، عبدالمجید نقره‌کار از اعضای پیوسته و ایرج نعیمایی و صداقت جباری از اعضای وابسته این فرهنگستان به صرف افطار، در سالن گلستان هنر برگزار شد.

در ابتدا مجید شاه‌حسینی، ضمن ارج نهادن حضور میهمانان و گرامیداشت یاد استاد حبیب‌الله آیت‌اللهی(1403-1313) و سایر اعضای جاوید فرهنگستان هنر، به رخدادهای پُرتعداد یک سال اخیر و فراز و فرودهای آن اشاره کرد. وی از شهادت آیت‌الله رئیسی، سیدحسن نصرالله، اسماعیل هنیئه، یحیی سنوار و ... یاد کرد و افزود: گویا اتفاقات یک قرن در این یک سال افتاده است و منطق تاریخ عرفی به سمت تاریخ مقدس و الهی در حرکت است. او کارنامه پُربار فرهنگستان هنر در سال 1403 را مرهون برکات و الطاف الهی و همت اعزّه‌ای دانست که با حضور در گروه‌های تخصصی و جلسات خارج از فرهنگستان زینت‌افزای جمع بودند.

در ادامه علی‌رضا اسماعیلی، دبیر فرهنگستان هنر، گزارشی از امور اداری‌مالی، اقدامات عمرانی، به‌روز‌رسانی تجهیزات، ارزیابی آثار گنجینه، راه‌اندازی سامانه شفافیت و تخصیص و هزینه‌کرد بودجه در راستای تداوم عملکرد سازمان، بهبود بهره‌وری بخش‌های مختلف و حمایت از نیروی انسانی ارائه کرد. وی همچنین از تأیید برنامه ارتقای بهره‌وری فرهنگستان(به عنوان یکی از بهترین شاخص‌های سنجش عملکرد سازمان‌های دولتی) توسط سازمان ملی بهره‌وری و ابلاغ آن به وسیله رئیس محترم سازمان امور اداری و استخدامی کشور خبر داد.

سپس ناهید عبدی، معاون پژوهشی و هنری فرهنگستان هنر، فهرستی از فعالیت‌های این واحد و مجموعه‌های وابسته چون: پژوهشکده هنر، مؤسسه فرهنگی‌، پژوهشی و هنری صبا، مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری(متن)، مجموعه فرهنگی‌هنری آسمان و موزه هنرهای معاصر فلسطین ارائه کرد. وی حاصل کار یکساله این واحدها را به صورت کمی، با پرداختن به وجوه ارزشمند کیفی و افتخارآفرینی‌های ملی آنها در 9 بخش: گزارش‌ها و پیشنهادات سیاستی، طرح‌های پژوهشی، سلسله نشست‌ها، همایش‌ها و هم‌اندیشی‌ها، انعقاد تفاهم‌نامه‌ها با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، گزارش دبیرخانه گروه‌های تخصصی، تألیف و ترجمه و نشر کتاب، گزارش رویدادها و نمایشگاه‌های هنری و کارگاه‌های آموزشی توضیح داد.

عبدی با اشاره به این نکته که امروزه پژوهش برای پژوهش معنا ندارد، گفت: تمام فعالیت‌های پژوهشی سازمان با رویکرد پیشرفت کشور در عرصه هنر، مبتنی بر اسناد بالادستی و بر اساس بندهای برنامه هفتم توسعه تعریف می‌شود و حاصل هر یک از پروژه‌ها در زمان مقتضی به مراجع ذی‌صلاح ارسال شده است. تا جایی که شورای عالی انقلاب فرهنگی و هیئت امنای کل فرهنگستان‌ها، شیوه تألیف گزارش‌های سیاستی فرهنگستان هنر را به عنوان شیوه گزارش اثرگذار انتخاب کردند و سایر فرهنگستان‌ها ملزم شدند که این شیوه را در پیش‌گیرند.

در ادامه این جلسه، گزارش مجموعه اقدامات انجام شده و برنامه‌ها و طرح‌های پیشنهادی فرهنگستان هنر در امور بین‌الملل، توسط عبدالرحیم فیروززاده، مدیر این حوزه مطرح شد. وی با تکیه بر بندهای3 و 5 اساسنامه، از اختیارات و وظایف فرهنگستان در این بخش سخن گفت و فعالیت‌های بین‌المللی این سازمان را ناشی از مطالبه دولت‌ها، منطبق بر اسناد فرهنگی کشور و بخشی از بیانیه گام دوم انقلاب دانست و خاطرنشان کرد که ضرورت ارتباط با کشورهای مسلمان، همسایه، هم‌زبان و نیز ارتباط با شرق ناشی از راهبردهای ناظر بر اسناد بالادستی است.

فیروززاده در بخش اول سخنان خود گزارش دقیقی از سفر هیئت اعزامی فرهنگستان به چین، برنامه‌ریزی ملاقات ها در عالی‌ترین سطح از جمله: ملاقات با وزیر فرهنگ و گردشگری آن کشور، حضور در کنفرانس بین‌المللی لیان‌ژو، انعقاد تفاهم‌نامه با آکادمی ملی هنر چین و تصویب ترجمه آثار نظامی گنجوی به زبان چینی(با حفظ هویت ایرانی) ارائه کرد. سپس به فعالیت‌های انجام شده و طرح‌های در حال پیگیری برای همکاری با کشورهای آسیای میانه، جمهوری هند، موزه آرمیتاژ و کتابخانه ملی روسیه و سال فرهنگی ایران و ترکیه با محوریت تقویت تعاملات فرهنگی پرداخت و در آخر نیز برنامه‌های پیشنهادی واحد بین‌الملل در این بخش را تشریح کرد.

در ادامه با دعوت رئیس فرهنگستان هنر، اعضای محترم پیوسته و وابسته به بیان نظرات و پیشنهادهای خود پرداختند. محمدرضا حسنایی در تأیید ضرورت تمرکز بر کشورهایی که پیشینه هویتی مشترک با ایران دارند؛ با ذکر نمونه‌های متعدد از ظرفیت‌های مغفول مانده این عرصه به‌خصوص در کشورهای روسیه، تاجیکستان، هند، آذربایجان، آسیای صغیر ارمنستان، کشورهای جاده ابریشم و ایران بزرگ سخن گفت. وی ضمن تشکر از اقدامات یک سال اخیر و فرخنده خواندن مناسبات انجام شده در مورد دو کشور روسیه و هند، برای کمک در زمینه‌های مورد نیاز اعلام آمادگی کرد.

علی نصیریان ضمن تشکر از تلاش‌هایی که در حوزه هنرهایی چون معماری، خوشنویسی، نگارگری و حتی تعزیه انجام شده است، لزوم پرداختن به سینما و تئاتر را یادآور شد. وی بنیان نهادن آموزش‌های مرتبط، پژوهش، گفتگو، چاپ کتاب و حتی فراهم ساختن نمونه‌های کاری مخصوصا در زمینه درام‌نویسی را بر عهده فرهنگستان هنر دانست و گفت: ما باید به استعدادهای جوان و تئاتر روز که انعکاسی از زندگی روز است توجه کنیم و آثار درخوری که داریم را در معرض دید دیگران بگذاریم.

مهدی شهیدی کلهر، از رویکرد فرهنگستان هنر درخصوص توجه به مقوله علم برای عمل و داشتن هدف مشخص در تعریف پروژه‌ها تقدیر کرد. وی اقدامات منطقه‌ای و جهانی انجام شده در این مدت را ستود و ارتباطات فرهنگی و هنری در جهان را امری مسبوق به سابقه و دارای نمونه‌ها و تجربیات موفق متعدد دانست.

عضو پیوسته این فرهنگستان، هم‌نوازی تک‎‌نوازان برجسته و ابرستاره‌ها را به عنوان الگویی موفق در موسیقی مطرح کرد و اهمیت استفاده از هرم پژوهش، آموزش و تولید را در تئاتر یادآور شد. او گفت: گامی که برداشتید بسیار خوب است و باید در حوزه‌های مختلف هرم‌های سه سطحی مشابه ایجاد شود.

جهانگیر الماسی در پی طرح بخش بین‌الملل فرهنگستان برای سمپوزیوم سفال و سرامیک، اهمیت معرفی مراکز سفال‌گری ایران و هنرمندان گمنام این عرصه به انحاء مختلف را یادآور شد. وی با تکیه بر پیشینه هویتی و حفظ ارزش‌های فرهنگی برای ارتباط با جهان معاصر، بر ضرورت استفاده از ظرفیت تئاتر و سینما برای مدیریت و بهره‌وری منابع انسانی و استعدادهای جوان تأکید کرد و هنرهای نمایشی را ابزاری برای طرح مسائل جدی و جدید خواند.

محمدعلی رجبی که یکی از اعضای هیئت اعزامی به چین نیز بود، عملکرد قابل اعتنای فرهنگستان را با وجود مشکلات مالی، حاصل تلاش مسؤولین دانست. وی حضور هیئت ایرانی در چین را حضوری عزتمندانه خواند و با ذکر نمونه‌های متعدد از مبانی اندیشگانی، نگاه فلسفی در هنر و پیشینه فرهنگی قابل عرضه هنر ایرانی‌اسلامی در ارتباط با کشورهای جهان و استقبال جامعه هدف از این مقوله سخن گفت.

عبدالمجید نقره‌کار با تمرکز بر رسالت انقلاب اسلامی در حوزه محتوای هنر، آن را بحثی فرازمانی، فرامکانی و انسانی دانست که در ترکیب با روش‌های جدید می‌تواند در قلوب ایجاد تأثیر کند. وی بیان کرد: تأکید ما باید روی محتوا باشد. محتوایی که عصاره اندیشه پیامبران الهی است و خلأ آن در دانشگاه‌ها و فرهنگستان حس می‌شود.

محمدعلی کی‌نژاد، یکی از معضلات گروه‌های چندرسانه‌ای در عرصه هنر را حجم بالای ورود تکنولوژی‌های جدید و مبتنی بر هوش مصنوعی دانست که تأثیر آنها با وجود استقبال مردم و سرعت ورود، قابل پیش‌بینی نیست. عضو پیوسته این فرهنگستان با اشاره به ظرفیت‌های خوبی که در حوزه فضای مجازی در کشور موجود است، گفت: برای برطرف شدن ضعف تولید محتوا و امتزاج این حوزه با فرهنگ ایرانی‌اسلامی به کمک گروه‌های تخصصی در هنرهای دیگر نیاز داریم.

در ادامه این جلسه، محسن مؤمنی‌شریف با عنایت به واقعیات بودجه سالانه، دست فرهنگستان هنر برای برآورده کردن انتظاراتی که اعضای پیوسته دارند را خالی دانست و از فعالیت کارگروه تازه تأسیس هنر انقلاب و تلاش برای تدوین مؤلفه‌های آن، دشواری راهی که تاکنون طی شده و تمایز شاخص‌های اساسی این حوزه معنایی با دیگر نظام‌های مشابه سخن گفت.

محمدرضا پورجعفر، ماندگاری تأثیر زبان هنر در سراسر جهان و ضرورت توجه به کشورهای حاشیه خلیج فارس را یادآوری کرد. وی پیشنهاد داد که با سرمایه‌گذاری در فضای مجازی و ایجاد شهری مجازی از مشاهیر فرهنگ و هنر ایران با کمترین هزینه نیروهای خود را در این عرصه به کارگیریم.

علی منتظری از نزدیک شدن اقدامات فرهنگستان هنر به اساسنامه در دوره جدید قدردانی کرد و آن را امری مطلوب خواند و خواستار تصویب سیاست‌های پژوهشی در مجمع شد.

عبدالحمید قدیریان یکی دیگر از اعضای هیئت سه نفره سفر به چین، از حجم قابل توجه فعالیت‌های انجام شده در فرهنگستان ابراز خرسندی کرد. وی افزود: به دنبال آنچه در جهان می‌گذرد و احساس نیازی که در داخل وجود دارد باید به جای توجه صرف بر فرم‌گرایی؛ به تفکر، ایده و خط فکری که قرآن به ما می‌دهد توجه کنیم. زیرا این ساختار تفکری است که اصالت دارد و ما را به مقصد متعالی ظهور می‌رساند. تا زمانی که با بازنگری در اصل مبانی خود به سمت بهره‌مندی جدی از قرآن نرویم و پردازش‌ها و نگاه‌های نو را در پیش نگیریم، بین اندیشه‌های متعدد و پراکنده در آمد و شد خواهیم بود.

ابوالفضل داوودی رکن‌آبادی بر تصویب سیاست‌ها و مشخص بودن دستور کار مجمع و واژه‌سازی فرهنگستان هنر در عرصه هنر تأکید کرد و رسالت این فرهنگستان را تعریف شاخص‌های مبتنی بر امت در مقابل دهکده جهانی دانست.

مجید شاه‌حسینی پس از شنیدن سخنان حاضران ضمن تشکر از همه اعضا خاطرنشان کرد که ما به پیشنهادات و نظرات بزرگواران اهتمام خواهیم داشت و تلاش می‌کنیم با بضاعت اندک خود، موارد یادشده را عملیاتی کنیم. همچنین ابراز امیدواری کرد که فرهنگستان هنر، شاهد حضور اعضای غایبی چون آقایان محمود فرشچیان، شاهین فرهت، داریوش ارجمند و محمود عزیزی باشد که به واسطه کسالت یا عدم حضور در کشور، در جمع حضور نداشتند. وی فرهنگستان هنر را خانواده‌ای عیال‌وار و آبرومند خواند که همواره با حداقل‌ها کار می‌کند و نهایت توان خود را در تحقق وظایف و رسالتی که بر عهده دارد به کار می‌گیرد.

مجمع نوزدهم با گرفتن عکس دسته‌جمعی اعضا و صرف شام به کار خود پایان داد. شایان ذکر است که به زودی نسخه الکترونیکی کاملی از گزارش عملکرد فرهنگستان هنر در سال 1403 در وبگاه این سازمان منتشر خواهد شد.

تصاویر این مجمع را اینجـا مشاهده کنید