جلسة «آموزش دانشگاهي تصويرسازي کودک و نوجوان در مقطع کارشناسي ارشد» در 30 ارديبهشت‌ماه در محل مركز هنرپژوهي نقش‌جهان برگزار شد.

دکتر «زهرا رهبرنيا»، سخنران اين برنامه، با بيان اين‌که تصويرسازي در ايران سابقه‌اي کهن دارد گفت: «اين رشته در زمينة دانشگاهي ما بسيار مهجور مانده و نياز به تغيير دارد. تحولات سال‌ها و دهه‌هاي اخير، منجر به پديد آمدن ارتباطاتي نوين در عرصة هنر شد. از آن‌جايي که تصويرسازي به جهت حضور بيش‌تر در اجتماع بيش از ساير جوانب هنر در اين تغييرات ارتباطي و ديجيتالي قرار مي‌گيرد،‌ تخصيص بودجه‌اي خاص براي تجهيز کتاب‌خانه‌ها، لوازم مورد نياز آموزشي مناسب و امکانات کارگاهي به روز براي آموزش دانشگاهي اين رشته مي‌تواند قابليت‌هاي آن را حفظ نمايد. اين برنامه در چهار گرايش در نظر گرفته شده است. برنامه‌ريزي اين رشته سعي در نطباق اين رشته با نيازهاي جامعه و قابليت اجرايي در دانشگاه‌هاي کشور را دارد. تشکيل دوره‌هاي مختلف و افزايش ميزان ثبت‌نام بدون بالا بردن امکانات نتيجه‌اي در پي ندراد. تعريف ماهيت، هدف و مخاطبان اين رشته باعث ماندگاري اين رشتة ايراني با استفاده از ابزارهاي روز مي‌شود. آموزش رشتة تصويرسازي نيازمند آموزشي ميان رشته‌اي است. هنر تصويرسازي در بين رشته‌هاي گرافيک حرکت مي‌کند و از جهت ديگر با بياني جزيي‌تر به نقاشي شباهت مي‌يابد. کلا اين هنر در دنيا ابعاد گستردة رسانه‌اي دارد. براي تهية کتاب مصور آگاهي به گرافيک،‌ صفحه‌آرايي و ابعاد مختلف عکس الزامي است و در همين راستا به دانش سنتي براي دست‌‌يابي به علم نوين نيازمنديم. در هيچ کجاي دنيا، گذشتة اين هنر کنار گذاشته نمي‌شود.»

او با برشمردن واحدهاي درسي اين رشته، در ادامه افزود: «دورة کارشناسي تصويري مصوب 31/01/76 با در نظر گرفتن متوسط چهار سال داراري 135 واحد در دو گرايش ارتباط تصويري و تصويرسازي است. در اولين گرايش 20 واحد عمومي، 38 واحد درس پايه، 30 واحد درس اصلي، 40 واحد درس تخصصي و 6 واحد درس اختياري با تشخيص گروه آموزشي در نظر گرفته شده است. براي گرايش درس تصويرسازي 20 واحد عمومي، 34 واحد پايه، 30 واحد درس اصلي، 50 واحد درس تخصصي و 6 واحد درس اختياري با تشخيص گروه آموزشي، در نظر گرفته شده است. كارشناسي ارشد تصويرسازي سال 18/09/69 به تصويب شوراي‌عالي برنامه‌ريزي رسيده است. طول دوره دو سال و با حداکثر مدت سه سال براي پيش‌نياز درس‌ها بوده است. دروس الزامي شامل 32 واحد اصلي و تخصصي و 6 واحد پايان‌نامه در نظر گرفته شده بوده است که در سال‌هاي اول پس از اجرا، تقليل واحد‌ انجام گرفته است. دروس متون داستاني فارسي، ‌صفحه‌آرايي و طراحي تخصصي سه واحدي بود که براي جبران کمبود دانش و مهارت پذيرفته‌شدگان از ديگر رشته‌ها، به عنوان پيش‌نياز، به گرايش تصويرسازي اضافه شد. پذيرش دانشجو براي رشتة تصويرسازي از سال 70 آغاز شد. اين اتفاق حاکي از رشد و پذيرش اين رشته است. از حدود سال 68 برپايي نمايشگاه‌هاي تصويرسازي کودک و نوجوان بيش از همة عوامل به رشد و شکوفايي اين رشته کمک کرد. وجود ريشه‌هاي فرهنگي و سنتي غني اين هنر در کشور، ما را بر آن داشت که در جهت رشد آن در زمينة دانشگاهي گام برداريم. هدف از تاسيس اين رشته ارتقاي هنر و سطح آگاهي مخاطبان آن است. معمولا مهم‌ترين مشکل چنين رشته‌هايي ايجاد توازن بين کارها و نظريه‌هاي علمي‌ است. پذيرش دانشجو بايد مثل تمام دنيا، بنا بر قابليت‌ها و توانايي‌هاي دانشجو صورت پذيرد. نگاه حرفه‌اي به اين رشته ايجاب مي‌کند که زمينه‌اي مناسب براي رشد در داخل کشور وجود داشته باشد تا برنامه و شرح دروس به نتايجي مثبت بيانجامد. حضور دانشجويان رشته‌هاي ديگر، تصوري تفنني و غيرکارآمد از اين رشته ساخته که محيط آموزشي را تغيير داده و عمر دانشجويان کوشا و مستعد را هدر مي‌دهد.»

دکتر رهبرنيا براي حضور دانشجوياني از رشته‌هاي مختلف در گرايش تصويرسازي معايب و مزايايي برشمرد و گفت:‌ «يکي از مشکلاتي که گروه‌هاي آموزشي هنر همواره با آن مواجه‌اند پاسخگويي به انتظارات حرفه‌اي از يک سو و انتظارات جامعة دانشگاهي از سوي ديگر است. گروه آموزشي چنانکه پاسخگوي بازار کار باشد، در جامعة دانشگاهي به مشکل مي‌خورد و چنانچه نيازهاي جامعه را جواب گويد، از کار حرفه‌اي باز مي‌ماند. دانشگاهيان اعتقاد دارند که فارغ‌التحصيلان اين رشته بايد از انجام کارهاي ديگر و بي ارتباط با رشتة تحصيلي‌شان خودداري کنند اما جامعه از آنها توقع خدمات دارد. کاستي‌هاي برنامه‌هاي رايج‌ در ايران نياز به نگاه و برنامه‌ريزي تخصصي دارد. علي‌رغم پيشينة کهن اين هنر در فرهنگ ايران، آموزش دانشگاهي آن نوپا بوده و انتظارات علاقمندان به آن را برآورده نمي‌سازد. از جمله نيازهاي عمومي اين رشته، ترتيب گذراندن واحدها اهميت زيادي دارد چرا که در هر درس بايد زمينة مورد نياز آن کسب شده باشد. يک رويکرد عمومي به حواشي متعددي که فراتر از دانشگاه است، دانشجو را براي ورود به بازار کار آماده مي‌سازد. چاپ نشرية سالانه از سوي دانشجويان اين رشته آغازگر جريان واقعي اشتغال دانشجو است وگزارشي واقعي از فعاليت‌هاي آن‌ها براي صاحبان حرفه‌هاي مرتبط. اعطاي امتياز بر اساس مدارج و جوايز ملي و بين‌المللي براي ورود به مدارج بالاتر از جمله‌ برنامه‌هايي است که طي چند سال گذشته در نظر گرفته شده است. ارائة مهارت و نمايش آثار دانشجويان در پايان دورة آموزشي جهت ارائه به اساتيد راهنما يکي ديگر از مسائلي است که ورود به مرحلة بعد را براي دانشجو ميسر مي‌سازد. به منظور ايجاد خلاقيت کارها در پايان تحصيل و جلوگيري از بايکوت کردن پايان‌نامه‌هاي دانشجويان هنر، واحدهاي پايان‌نامه به دو بخش عملي و نظري تقسيم شده است که حتماً نتيجة يکي از دو بخش به اجرا درآيد. بر همين اساس تحقيق يا مقاله بايد توسط مطبوعات داخلي يا خارجي چاپ و يا کار عملي با همکاري سازمان يا نهادي به نمايش درآيد.»

در پايان اين برنامه، جلسة پرسش و پاسخي نيز برگزار شد که دانشجويان و حضار، سوالات تخصصي خود را مطرح کردند.