خشایار قاضی‌زاده، دبیر علمی همایش صد سال نگاری ایران، اهداف و ابعاد مختلف این همایش را تبیین و تشریح کرد.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، فراخوان همایش «صد سال نگارگری معاصر ایران»، ابتدای آبان 1400، توسط معاونت ‌پژوهشی و هنری فرهنگستان هنر منتشر شد. این همایش با اهداف وضعیت‌شناسی و حفظ و تحلیل آثار نگارگری در یک‌صد سال اخیر و بررسی جریانات نگارگری معاصر برگزار می‌شود.
خشایار قاضی‌زاده، دبیر علمی این همایش، درباره ایده برگزاری آن گفت: ایده اولیه برگزاری این همایش علمی به دلیل برگزاری نمایشگاهی از آثار نگارگران سده اخیر شکل گرفت؛ بدین معنی که از مدت‌ها پیش، فکر برگزاری نمایشگاهی مستقل در حوزه نگارگری معاصر وجود داشت و، طبیعتاً، متعاقب آن، بی‌مناسبت نبود که در این حوزه و مرتبط با نگارگری معاصر ایران، نشست‌هایی با حضور پژوهشگران و اندیشمندان صورت گیرد و همچنین تألیفاتی در قالب مقاله انجام بگیرد و تحقیقاتی که در این حوزه نیز انجام شده معرفی شود. فرهنگستان هنر نیز، به‌عنوان یک مرکز سیاست‌گذار فرهنگی، وظایف و اهدافی دارد که از جمله آنها می‌توان به طراحی و برنامه‌ریزی در جهت حمایت از هنر ایران و معرفی آن در سطح گسترده اشاره کرد. بنابراین، برگزاری همایش‌هایی از این دست می‌تواند کاملاً با مقاصد فرهنگستان هنر مطابق و همسو باشد.
او وضعيت‌شناسي و حفظ و تحليل آثار نگارگري در يك‌صد سال اخیر را مهم‌ترین هدف برگزاری این همایش دانست و توضیح داد: این همايش برای بیان دستاوردها و عملكردهاي مختلف نگارگران ايراني برگزار می‌شود تا جريانات نگارگري معاصر را از لحاظ تاريخي و اجتماعي و ... مُدوّن کند و به منصه نقد و تحليل درآورد، زیرا در زمینه نگارگری معاصر ایران، فقر و کمبود پژوهش بسیار به چشم می‌خورد.
این پژوهشگر درباره دستاوردهای همایش مذکور گفت: دستاوردهای متعددی را می‌توان برای این همایش متصور شد؛ ازجمله اینکه ضمن بررسی فعالیت‌هایی که در صد سال اخیر در حوزه‌های آموزش و پژوهش و تولید آثار هنری صورت گرفته، زمینه‌ای برای مُدوّن‌شدن آنها فراهم می‌شود. همچنین با نقد و تحليل آثار و آنچه تاکنون رخ داده است، می‌توان زمینه رشد و حرکت در این موضوع را فراهم ساخت و در نهایت نیز، شاید بتوان منبع و ميراثي منسجم و منظم برای هنرمندان امروز و نسل آينده مهیا کرد.
عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه شاهد ادامه داد: محورهای این همایش، بر اساس شش شاخه اصلی، همراه با زیرشاخه‌هایی طراحی شده‌اند که هر سه حوزه تولید آثار، آموزش و پژوهش را دربرمی‌گیرند که با هدف مطالعه زوایای مختلف نگارگری معاصر شکل گرفته‌اند. ناگفته نماند در طراحی محورها، از مشورت اعضای شورای علمی همایش که، هر یک از ایشان در زمینه نگارگری صاحب‌نظر است، بهره گرفته شده و جای سپاس و قدردانی از ایشان وجود دارد.
او درباره داوری و برگزیدگان این همایش گفت: از مجموع مقالات دریافتی دَه مقاله را داوران برگزیده خواهند کرد که این مقالات، علاوه بر دریافت جایزه نقدی، در کتاب مجموعه مقالات چاپ خواهند شد و قرائت مقاله توسط نویسندگان نیز صورت خواهد گرفت. البته تعداد مقالات برای چاپ در کتاب، محدود به این دَه مقاله نیست، زیرا هم‌زمان، مقالاتی از اعضای شورای علمی نیز ارائه خواهد شد. همچنین ممکن است تعداد مقالات قابل‌چاپ از میان مجموع آثار ارسالی، بر اساس نظر داوران، بیش از دَه مقاله باشد که این مقالات، با توجه به امکانات فرهنگستان، در کتاب مجموعه مقالات به چاپ خواهند رسید. سفارش مقاله نیز در دستور کار قرار دارد. تصمیم‌گیری درباره ترکیب داوران با نظر شورای علمی و پیشنهادهای ارائه‌شده از سوی اعضا انجام خواهد شد. البته ترجیح بنده بر این است که عمده داوریرا نیز اعضای شورا انجام دهند، زیرا خود از صاحب‌نظران در این زمینه‌اند.
این پژوهشگر با ذکر اینکه منابع مکتوب کمی درباره نگارگری وجود دارد ادامه داد: یکی از دلایل برگزاری این همایشْ شناسایی و مُدوّن‌کردن منابع مکتوب در زمینه نگارگری معاصر است، زیرا، برخلاف انتظار، متأسفانه، منابع مکتوب گسترده‌ای درخصوص نگارگری معاصر، همانند منابع مکتوب دوران اوج نگارگری مانند دوران تیموری و صفوی، وجود ندارد و در این زمینه دچار فقر منابعیم.
قاضی‌زاده درباره درنظرگرفتن دوره صدساله برای برگزاری این همایش گفت: با توجه به آغاز قرن جدید، بازه زمانی از سال 1300ش تا 1400ش، برای پژوهش‌های این همایش در نظر گرفته شده است که عمدتاً از دوران پهلوی اول تاکنون را دربرمی‌گیرد. درخصوص بررسی نگارگری متقدم بر این زمان، بر اساس محورهای ارائه‌شده در همایش، انتظار می‌رود مکتوباتی در قالب مقالات تطبیقی ارائه شود که در آنها به مقایسه نگارگری قدیم و جدید پرداخته می‌شود. این همایش در سطح ملی برگزار می‌شود و امید است، در صورت موفقیت، در گام‌های بعدی، با توجه به شرایط، دامنه برگزاری همایش‌هایی از این دست به سطح بین‌المللی ارتقا یابد.
او در انتها، رونمایی از تازه‌های نشر در حوزه نگارگری معاصر ایران و همچنین معرفی مکتوبات این حوزه را، اعم از کتب و طرح‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و مقالات، از برنامه‌های جنبی این همایش برشمرد.