|
«شرق شناسي نوعي گفتمان است، پس درگير همه محدوديت ها و مسائلي است كه هر گفتمان فرهنگي مي تواند داشته باشد.» «شرق شناسي نوعي گفتمان است، پس درگير همه محدوديت ها و مسائلي است كه هر گفتمان فرهنگي مي تواند داشته باشد.»
به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر،منصور براهيمي در نشست شرق شناسي و تأثير آن بر هنر ايران، كه به بررسي شرق شناسي، ادوارد سعيد مي پرداخت، ضمن بيان مطلب فوق گفت:« ادوارد سعيد  در كتاب خود سعي مي كند پيش فرض ها و فرضيه هاي غربي ها را درباره فرهنگ، هنر و تمدن شرق بررسي كند ؛اما نكته هايي را كشف مي كند كه براي غربي ها و ما آگاهانه نبوده و فكر نمي كرديم كه ما هم با چنين پيش فرض هايي به مسائل فرهنگي نگاه مي كنيم.» براهيمي در ادامه با اشاره به تأثير مثبت شرق شناسي در بعضي كشورها گفت: « در هند و كشورهاي آفريقايي، با يك رويكرد صحيح اين امكان فراهم شده كه نه تنها به سنت هايشان با نگاه ديگري بنگرند، بلكه اجازه دهند سنت ها نه به مفهومي كه غربي ها مي پسندند بلكه به لحاظ ماهوي ابعاد جهاني پيدا كند.» وي اشاره به تئاتر كشورهايي مثل هند و نيجريه ، كه با تكيه بر اين بازشناسي در سطح جهان مطرح شده است گفت: « در مطالعاتي كه هنديها در مورد آيين و تئاتر كشور خود داشته اند نه تنها به يك بازسازي بلكه به فرهنگ سازي رسيده  اند و مثلاً در كتابي كه به بررسي بوطيقاي ارسطو مي پردازد، رقص و موسيقي هند را مطرح و بوطيقا را مورد سؤال قرار داده اند. اين نوعي ورود به فرهنگ جهاني است كه بنيان آن را ادوارد سعيد گذاشت و ما از آن به عنوان ورود زاينده در فرهنگ جهاني ياد مي كنيم.» او در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به اينكه شايد در ميان كشورهاي آسياي شرقي تنها مصر باشد كه بتواند حرف هاي قابل دفاعي درباره سبقه هنري خود بزند گفت:« در دائره العارف جهاني كه اخيراً در هفت جلد چاپ شده است، عرب ها توانسته اند يك جلد از آن را به خود اختصاص دهند، اين در حالي است كه سابقه تئاتر ايران قابل مقايسه با تركيه و عرب ها نيست. اما در اين كتاب تئاتر ايران به آسيا و پاسيفيك تقسيم شده يعني در حوزه اي كه ربطي هم به آن ندارد.» فرزان سجودي نيز در ادامه گفت:« گفتمان شرق شناسي، گفتماني است كه در  دوره سه دهه اخير از جانب غربي ها براي شناخت ويژگي هاي اجتماعي، مردم شناسي، هنري، تاريخي و... شرقي ها شكل گرفته.» سجودي تصريح كرد:« ادوارد سعيد تحت تأثير مفهوم گفتمان از ديدگاه فوكو است. به اين معنا كه گفتمان در حقيقت شبكه اي از مناسبات قدرت را پيش مي برد و گفتمان شرق شناسي هم دانشي است كه خودش به خودش شكل مي دهد و ابزارها و مناسبات لازم را براي خودش فراهم مي كند.» سجودي گفت:« مهم ترين نكته در شرق شناسي ادوارد سعيد اين است كه او آگاهانه يا ناآگاهانه در خدمت قطبي كردن جهان به شرق و غرب است. نتيجه آن هم مي شود توصيف يك شرق ايستا، داستاني، شب هاي هزار و يك شبي و كهن و در تقابل با تثبيت يك غرب دموكراتيك، معقول، خردورز و علمي يعني شرقي كه مي بينند شرقي نيست كه ما در آن زندگي مي كنيم بلكه آن چيزي است كه دوست دارند ببينند. شرق شناسي مي تواند به شكلي جدي  به چگونگي نوشتن تاريخ هنر در ايران بپردازد، چون بخش عمده آنچه تحت عنوان تاريخ هنر در ايران نگاشته شده تاريخ هنر متأثر از گفتمان شرق شناسي غربي ها است. خانم ناديه ايماني از ديگر كارشناسان حاضر در اين نشست نيز به بررسي شرق شناسي از زاويه هنر و معماري اسلامي پرداخت و گفت: تاريخ نگاران هنر و معماري تحت تأثير سه دوره هستند:« دوره نخست؛ عناد با اسلام و تحريف آن است.دوره دوم: كم كم به سمت تبيين اسلام به عنوان يك دين و آداب و رسوم با عقايد مشخص، اما دوره سوم كه هم زمان با تحقيقات هانري كوربن و ماسينيون است، عرفان اسلامي به غربي ها شناسانده كمي شود و حقيقت اسلام و آنچه ما از آن توقع داريم در آثار تاريخ نگاران ديده مي شود.» وي افزود:« بنابراين تعريف ما از شرق شناسي ادوارد سعيد نيز دو دسته مي شود:« نخست واكنش در برابر يك نگاه تثبيت شده و دوم يك نگاه در نقد نظريه معرفت كه نقد مدرنيسم نيز است.» دكتر رحيم زاده نيز با اشاره به اينكه معني شرق شناسي در خود اين كلمه مستتر است گفت:« كتاب شرق شناسي ادوارد سعيد خود بين دو مقوله گرفتار است؛ ابتدا شرق شناسي به عنوان يك واكنش عليه يك گاه تثبيت شده به شرق و دوم اينكه انسان به نظر من بايد ببينيم چرا غرب به دنبال راهي است كه خود را برتر نشان دهد و اين اتفاق چگونه مي افتد.» وي خاطر نشان كرد: «ادوارد سعيد دوران ساز نبوده، بلكه جريان ساز بوده است و اين موضوع به تاريخ هنر معناي تازه اي مي دهد و من معتقدم چيزي كه ادوارد سعيد در پي تفهيم آن است، اين است كه ما به تاريخ هنر نگاه انتقادي داشته باشيم تا تقديس.» گفتني است اين نشست با برگزاري جلسه پرسش و پاسخ پايان يافت. |
||
نسخه چاپي| نام : | |
| ایمیل : | |
| *نظرات : | |
| | |
| متن تصویر: | |
 |
|
|
