دومين هم‌انديشي هنر و جهاني شدن سنت و هنر در فرهنگهاي ايران و ژاپن، روز يكشنبه 16اسفند ماه در فرهنگسراي نياوران برگزار شد.

دومين هم‌انديشي هنر و جهاني شدن سنت و هنر در فرهنگهاي ايران و ژاپن، روز يكشنبه 16اسفند ماه در فرهنگسراي نياوران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر، اين همايش به همت فرهنگستان هنر جمهوري اسلامي ايران و با همكاري بنياد آفرينش‌هاي هنر نياوران با حضور پيشكسوتان، صاحبنظران، هنرمندان دانشجويان و علاقه‌مندان برگزار شد. افتتاحيه اين برنامه با سرود ملي جمهوري اسلامي ايران- تلاوت قرآن مجيد و سپس سخنراني سفير ژاپن (هيداكي دوميچي) و ترجمه دكتر مهرداد احمديان شكل گرفت. سفير ژاپن گفت:« اين همايش موقعيتي است براي يك تبادل فرهنگي و نشان دادن آئين‌هاي مختلف ژاپني.» او با اشاره به جايگاه ايران در تقاطع چهارراه تمدن يعني جادة‌ ابريشم، آن را مهد تمدن‌هاي ديرينه و سنتي و با قدمتي 1000 ساله ارزيابي كرد و اين تبادل فرهنگي را ستود.

سپس دكتر فدوي، رئيس فرهنگسراي نياوران و مركز آفرينش‌هاي هنري، به عنوان دومين سخنران مراسم افتتاحيه، هنر را منشا ملكوتي معرفي كرد و اين نگاه را مخصوص دستگاه سنتي- ديني، شرقي‌ها دانست و گفت: «ملل مختلف شرق بايد در كنار هم ضمن آشنايي با تمدن خود، ارزشهاي فرهنگي خود را به جهان عرضه كنند. »

پس از آن دكتر ايرج نعيمايي (رئيس گروه هنرهاي سنتي فرهنگستان هنر) درخصوص اين هم‌انديشي گفت: «ميراث مشترك شرق، بخشي است در قالب اديان و بخش جزئي‌تر آن در هنرهاي سنتي شكل گرفته است و اين اشتراك معرفي باعث تفاهم ملل‌ها است،‌ چرا كه گران‌ترين ميراثي كه در هنر وجود دارد، معنويت است در نتيجه حق و زيبايي مهمترين و اصلي‌ترين اين تفاهمات است.»

سپس مژگان جهان‌آرا ، دبير علمي هم‌انديشي، ضمن تشكر از فرهنگستان هنر و فرهنگسراي نياوران، تمام هدف برگزار كنندگان را آشنايي بيشتر با دو تمدن ديرينه ارزيابي كرد و موضوع اصلي همايش را ارتباط هنري اين دو كشور دانست.

پس از مراسم افتتاحيه، جلسة اول با ارائة مقاله‌اي با موضوع "گسترش هنر ايران به سوي شرق و نفوذ آن در هنر و ساخته‌هاي ژاپني" و سخنراني آقاي سوگيمورا، آغاز شد. رياست اين جلسه به عهده دكتر مهرداد احمديان بود. توهه سوگيمورا در سخنراني خود راجع به گنجينة شوسو- اين در معبد توداي- جي و مجموعة معبد هوريو- جي درنارا صحبت كرد و تاثيرات آن را در ظروف،‌نقوش و اشياء معبد ،برگرفته از تمدن غرب آسيا به خصوص ايران دانست كه از طريق جاده ابريشم به ژاپن رسيده بود. وي اين تاثير را دو طرفه ارزيابي كرد و فرهنگ و هنر ژاپن را نيز بي‌تاثير در تمدن ايران ندانست.

پس از آن هاشم رجب‌زاده نيز مقالة خود تحت عنوان "زيبايي‌شناسي ادب ژاپن" را با موضوع گنجينة‌هنري ايران در دانشگاه تندي ژاپن ارائه كرد. او به آثار عظيمي از فرهنگ ايران، از جامه‌هاي شيشه‌اي تا كاسه‌هاي سفالي اشاره كرد كه در اين دانشگاه نگهداري مي‌شود و اين مكان را نگاهبان ميراث‌هاي قديمي دانست. وي سپس به تاريخ شهر تندي پرداخت و ورود ميراث ايراني را به اين شهر از طريق جاده ابريشم متذكر شد.

جلسه دوم اين هم‌انديشي با رياست دكتر هراتي (عضو انجمن هنرسنتي در فرهنگستان هنر) و ارائه مقاله از دو هنرمند ژاپني برپا شد.

اولين سخنران اين جلسه، آيوشي فوسا سه‌كي بود كه مقاله‌اي را با موضوع، «فهرست‌نويسي قطعات خوشنويسي در دو رقع سلطان يعقوب» ارائه كرد.وي صحافي اين دو مرقع را به دو دوره تقسيم كرد و نحوة صحافي هر دوره را به طور كامل شرح داد.او پس از آن آرايش زرافشاني كه در تزئين كاغذ استفاده مي‌شد را تقسيم‌بندي و در مورد هر يك از بخش‌ها با ارائه تصاوير، موضوع را بررسي كرد.

سپس استاد ساكوتا به «شو» ، خوشنويسي ژاپني و هنر استفاده از قلم‌مو، پرداخت و خوشنويسي ايران را كه قدمت 1200 ساله دارد، تاثيرگذار در خوشنويسي ژاپني دانست. وي از روي تصاوير مختلف سير تاريخي خوشنويسي ژاپني را همراه با تغييرات و يا تشكيل سبكهاي مختلف معرفي كرد.

ساكوتا سپس نمونه‌هاي مختلفي از پنج صرف ژاپني را به صورت عملي در فضاي باز فرهنگسرا اجرا كرد. وي حروف مختلف را روي كاغذهاي مخصوص و با استفاده از قلموي بلند و گرد و زنگ مشكي ترسيم كرد و با حالتي ريتميك و غير قرينه، اشكال نوگرايي را حروف خلق كرد و پس از آن به سوالات پرسشگران نيز پاسخ داد.

در ادامه جلسة سوم هم‌انديشي، با ارائة سه مقاله و رياست آقاي ياوري (عضو گروه هنرهاي سنتي فرهنگستان) تشكيل شد.

در اين جلسه آقاي سليماني در مورد روابط فرهنگي روز ايران و ژاپن سخن گفت و تشكيل انجمن فرهنگي ايران و ژاپن را در اين امر ، مؤثر ارزيابي كرد. وي از برپايي كنسرت‌هاي موسيقي و همچنين جشنوارة سينمايي گزارشي ارائه كرد و از تشكيل نمايشگاه بزرگي از فرش ايران در موزة « شوتو» سخن گفت و تشكيل چندين برنامه را نوعي فرهنگ‌سازي مثبت قلمداد كرد.

پس از وي « خانم ميزونو » مقالة خود را با موضوع « نقاشي ژاپن – تجمل و بي‌تكليفي » ارائه كرد. او رشد واقعي نقاشي در ژاپن را با ورود دين بودايي در ارتباط دانست و عواملي چون طبيعت ، مناظر ، زندگي روزمره و آداب و رسوم را به عنوان موضوع نقاشي ژاپن مؤثر معرفي كرد.

وي نيز از روي تصاوير مختلف به معرفي آثار مهم نقاشي در ژاپن پرداخت و تجمل و تزئين را در مقابل سادگي نقاشي سياه قلم قرار داد. وي به همزيستي اين دو نوع هنري اشاره كرد و خوشنويسي را با نقاشي تلفيق كرد و پس از آن به بررسي خوشنويسي و نقاشي ايراني و ارتباطشان با هنر ژاپن پرداخت.

سپس ، مژگان جهان‌آرا به ارائة مقالة خود با موضوع « نگاه شرقي در آثار هنري ايراني و ژاپني» پرداخت. وي گفت : « منطقه شرق خواستگاه سه هنر چين ، هند و ايران است و هر سه داراي قدمتي ديرينه. پس اساس اين سه تمدن پايه و اساس هنر شرق است.» وي سپس به ارائة تصاويري پرداخت كه به قصد نشان دادن مفاهيم مختلف از فرمهاي نمادين بود. پس از آن به تصاويري رسيد كه در تمدن ايران ديده مي‌شد و اين تأثيرپذيري در هنر ژاپن را مورد بررسي قرار داد.

سپس جلسة چهارم نيز با رياست آقاي هاشم رجب‌زاده و ارائه سه مقاله آغاز شد و آقاي نصرا... تسليمي به عنوان اولين سخنران جلسة چهارم مقاله خود را كه « چاپ سنتي و گسترش فرهنگ عاميانه » نام داشت ارائه كرد.

وي در ابتدا نگاهي گذرا به تاريخ چاپ داشت و هنر چاپ را با تثبيت كردن دست روي ديواره‌هاي نمادها ، قدمت بخشيد و نمونه‌هاي تصويري مختلفي را نشان داد و روي هر يك به بحث و بررسي پرداخت و در نهايت آنها را با تصويرسازيهاي ژاپن مقايسه كرد.

سپس آقاي عليرضا علاالديني با موضوع « اوريگامي ، هنر كاتمدوتا » به ارائة مقالة خود پرداخت. وي اين هنر را به قرن هشتم ميلادي نسبت داد و آن را يكي از هنرهاي مهم ژاپن معرفي كرد. او گفت :‌اين هنر از اشكال اسباب‌بازي كودكان شروع و به يك هنر كامل رسيده است و در سرزمينهاي شرقي و غربي گسترش بسزا يافته است. وي تغييرات حاصله از شرايط زماني و مكاني را در اين هنر مؤثر دانست و علت بقاي آن را آميختگي مراسم و آداب و رسوم ژاپن ارزيابي كرد. وي همچنين از نمونه‌هاي كلاسيك اين هنر به « درنا » اشاره كرد و به شرح اين هنر انتزاعي پرداخت.

آخرين سخنران جلسه خانم « ميكيكوآبه » بود كه مقاله‌اش را با عنوان آيين‌هاي گل آرايي و چاي ژاپني ارائه داد. وي مراسم چاي را يكي از هسته‌هاي فرهنگ سنتي ژاپن معرفي كرد و شيوه‌هاي متعدد اين سنن را بخشي از زندگي ژاپني دانست. او در ادامه به تاريخ چاي نوشيدن در ژاپن اشاره كرد و سپس به شرح سنت چاپ ريختن با شرايط خاص خود پرداخت و پس از اتمام اين سنت دربارة گل‌آرايي سخن گفت و علاقه به گل را در ميان تمام مردم ژاپن و با هر سني متذكر شد.

در انتهاي جلسه ، خانم نوشيندخت نفيسي ، ختم جلسه را اعلام كرد و به ذكر همايش‌هاي بزرگتر در سال جديد پرداخت و همة اين هم‌انديشي‌ها را بستري براي بهتر انديشيدن دانست.

در پايان نيز مراسم درست كردن چاي توسط خانم آبه و استادش خانم هاتا و خانم تاكونو (خواهر خانم هاتا ) صورت گرفت و پس از آن مراسم گل‌آرايي توسط خانم آبه نشان داده شد و مورد توجه همة حضار قرار گرفت.