|
پيش‌همايش «گنجينه‌هاي از ياد رفته هنر ايران» در شيراز، پنجم آبان ماه با حضور مسئولان فرهنگستان هنر، هنرمندان و پيش‌كسوتان شيرازي در اين شهر برگزار شد. در حاشيه اين پيش همايش، در نارنجستان قوام ودر در يكي از حجره‌هاي كوچك حاشيه نارنجستان، به ديدار پيرمردي 70 ساله رفتيم كه با قلم مو، طرح‌هاي گل و مرغ را بر پارچه مي‌كشيد. نامش حسين قهرماني بود و اهل شيراز، آن‌سوتر حياط نارنجستان قوام، نمايشگاهي از آثار گل و مرغ اين استاد پيرسال برپا بود، نمايشگاهي با همان تابلوهاي گل و مرغ به شيوه سقف نگاري‌هاي باغ ارم و ديوارنگاره‌هاي نارنجستان قوام. از 14 سالگي به نقاشي علاقه‌مند شده و زيرنظر استادان نقاشي گل و مرغ آن زمان، اين هنر را آموخته و حالا بيش از هفتاد سال سن دارد.
پيش‌همايش «گنجينه‌هاي از ياد رفته هنر ايران» در شيراز، پنجم آبان ماه با حضور مسئولان فرهنگستان هنر، هنرمندان و پيش‌كسوتان شيرازي در اين شهر برگزار شد. در حاشيه اين پيش همايش، در نارنجستان قوام ودر در يكي از حجره‌هاي كوچك حاشيه نارنجستان، به ديدار پيرمردي 70 ساله رفتيم كه با قلم مو، طرح‌هاي گل و مرغ را بر پارچه مي‌كشيد. نامش حسين قهرماني بود و اهل شيراز، آن‌سوتر حياط نارنجستان قوام، نمايشگاهي از آثار گل و مرغ اين استاد پيرسال برپا بود، نمايشگاهي با همان تابلوهاي گل و مرغ به شيوه سقف نگاري‌هاي باغ ارم و ديوارنگاره‌هاي نارنجستان قوام. از 14 سالگي به نقاشي علاقه‌مند شده و زيرنظر استادان نقاشي گل و مرغ آن زمان، اين هنر را آموخته و حالا بيش از هفتاد سال سن دارد. خودش مي‌گويد: «25 سال از عمرم را در كار مرمت نقاش‌هاي گل و مرغ باغ ارم بوده‌ام، همه نقاشي‌هاي ديوارها و سقف‌هاي اين باغ را مرمت كرده‌ام و حالا پس از بازنشستگي‌ام، هر روز به نارنجستان قوام مي‌آيم و از صبح تا غروب در دل اين اتاق نقاشي مي‌كشم.»
حالا هم كه نمايشگاه آثارش در يكي از سرسراهاي آن‌سوي باغ نارنجستان قوام برپاست، خودش به خلوت يك اتاق كوچك در حاشيه حياط پناه آورده و سرگرم نقاشي تازه‌اي است. به قول خودش هر زمان كه تابلوي تازه‌اي را تمام مي‌كند، براي ديدن علاقه‌مندان، به اين نمايشگاه منتقل‌اش مي‌كند، مي‌گويد: «بيش از 50 سال است كه در كار نقاشي گل و مرغ هستم. من كاملاً به شيوه سنتي نقاشي گل و مرغ مي‌كشم. به شيوه‌اي كه از استادانم آموخته‌ام.»
او به جز كار نقاشي گل و مرغ تا به حال مرمت نقاشي‌هاي گل و مرغ عمارت‌هاي زيادي در شيراز را عهده‌دار بوده است.
استاد قهرماني در پايان درباره نوع رنگ‌هايي كه براي نقاشي گل و مرغ استفاده مي‌كند مي‌گويد: «براي رنگ آميزي در نقاشي گل و مرغ، از رنگ روغن روي بوم‌هاي پارچه‌اي آستر شده استفاده مي‌كنم.»
قلمش با نقاشي‌هاي در و ديوار نارنجستان پيوند خورده و خود نيز همچون گل و بوته‌هايش غرق در نارنجستان بود. نمايشگاه آثار او شامل 22 تابلوي گل و مرغ با رنگ‌هاي زنده بود كه در نارنجستان قوام برپا شده بود.
گل و مرغ در سنت هنري نقش‌پرداز‌ي ايراني، از شاخه‌ها‌ي هنر نگارگر‌ي به شمار مي‌رود. مجموعه‌ا‌ي از هنرها‌يي چون مينياتور، تذهيب، گرفت و گير (تشعير)، گل و مرغ، گل و بوته و ... که شيوه‌ها‌ي برآمدن و باليدن آن به گونهاي بنيادي با هنرهاي د‌يگر‌ي چون خوشنو‌يسي و به و‌يژه کتاب آرا‌يي در پيوند بوده است. در حقيقت اين هنرها زمينه‌ها‌ي جلوه‌گر‌ي و پو‌يا‌يي نگارگر‌ي را در همه شاخه‌ها‌ي آن فراهم ساخته‌اند.
از هزاره‌ها‌ي پيش از ميلاد، استفاده از نقوش پرندگان و گل‌ها بر روي آثار‌ي چون سفالينه‌ها و د‌يوارنگاره‌ها را‌يج بوده و در سير تحول خود در دوره اسلامي، نقوش ظرافت و كمال يافته تا گل و مرغ به عنوان طرحي اصيل در هنرها جا‌يگاه خاصي داشته باشد. با توجه به اين سابقه كهن در فرهنگ و هنرهاي ملي، اين سبك و شيوه در تمام رشتههاي هنرهاي سنتي به كار گرفته شده.
جلوه‌هاي پرنده و مرغ در هنر ايراني پيشينه‌اي دراز دارد، پيشينه‌اي که به گونهاي بنيادي از فرهنگ ايراني مايه گرفته است. هم اکنون هنرمندان اين رشته هنري در آفرينش‌هاي هنري خود تصاوير واقعي از پرندگان را با قوه خيال در هم آميخته و آثار گهربار مي‌آفرينند که تزييني بر کلام الله مجيد و کتب ديگر است. متأسفانه اين شاخه از هنرهاي دستي و سنتي هم اکنون جز رشتههاي کم رونق و مهجور به شمار مي‌آيد.
|
نسخه چاپي
