میثم یزدی، دبیر علمی همایش «دیپلماسی هنر»، از اهداف برگزاری همایش، تحلیل گفتمان وضع موجود و ارائه راهبردهای تخصصی برای توسعه روابط بین‌المللی هنرمحور گفت. همچنین، ارائه شاخص‌ها و معیارهایی برای سنجش نقش هنر در دیپلماسی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران را از دیگر دغدغه‌های این رویداد علمی دانست.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، همایش «دیپلماسی هنر» از جمله برنامه‌های پیش‌بینی‌شده این فرهنگستان است که فراخوان آن در پاییز 1400 منتشر شد و قرار است در سال 1401 برگزار شود.

میثم یزدی، دبیرعلمی همایش «دیپلماسی هنر»، در آغاز سخنان خود، به تشریح دیپلماسی هنر پرداخت و گفت: دیپلماسی هنر زیرشاخه‌ای از دیپلماسی فرهنگی از زیرحوزه‌های دیپلماسی عمومی است. در دیپلماسی فرهنگی، بهره‌گیری از رویدادها، نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها، حراج‌ها، فستیوال‌ها و کنسرت‌ها از یک سو، و از طرف دیگر، هم‌آفرینی‌های هنری بینافرهنگی می‌توانند زمینه‌ای برای گفت‌وگو، ایجاد صلح و تعامل و به‌تبع آن، تبادلات تجاری و اقتصادی ایجاد کنند.

او درباره رویکرد این همایش گفت: همایش «دیپلماسی هنر» با این رویکرد و پرسش اساسی شکل گرفته که «اساساً دیپلماسی هنر چیست؟» در زمان حال، با توجه به تغییر و تحولات جهانی، همچون انقلاب داده‌ها یا کلان‌داده‌هایی که با آن زندگی می‌کنیم، تسهیل رفت‌وآمدها نسبت به حتی دَه سال گذشته، استفاده از شبکه‌های مجازی و توسعه بسیار نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها و رویدادهای هنری زمینه‌ای ایجاد کرده‌اند تا هنرمندان هم، به‌مثابه کنشگران دیپلماتیک، برای برقراری ارتباط و جذب مخاطب از کشورها و فرهنگ‌های دیگر، و تحقق برندسازی ملی و محلی بیشتر و مؤثرتر از قبل فعالیت کنند. محورهای اصلی‌ این همایش ماهیت‌شناسی، مبانی رویکردها و روش‌هاست. بر این اساس، شناخت منابع، ظرفیت‌ها و تنوع هنری، اسناد بالادستی، تحلیل و آسیب‌شناسی ازجمله مباحث زیرشاخه‌ای هستند که مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت.

میثم یزدی به اهداف همایش نیز اشاره کرد و افزود: این همایش با چند هدف اصلی برگزار می‌شود؛ مهم‌ترین هدف تولید دانش تخصصی و گفتمان‌پردازی در حوزه دیپلماسی هنر است. همچنین، ارتقای جایگاه هنر ایرانی در دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی، برندسازی ملی هنرمحور، وضعیت‌شناسی و آینده‌پژوهی ارتباطات بین‌المللی هنر در ایران و کشورهای اسلامی و توسعه افق پژوهش‌های بین‌رشته‌ای در دیپلماسی فرهنگی از دیگر اهداف این همایش محسوب می‌شوند.

این پژوهشگر درخصوص اهمیت و ضرورت همایش مذکور خاطرنشان کرد: اهمیت و ضرورت این رویداد علمی توجه به تحولات فنی، فناورانه، اقتصادی، تجاری، سیاسی و فرهنگی روز و تأثیر آن در هنر و هنرمندان در حوزه ارتباطات بینافرهنگی و دیپلماتیک است. یکی از ضرورت های پرداختن به دیپلماسی هنر بررسی جایگاه ایران در شاخص‌های قدرت نرم، ارتباطات و بازارهای بین‌المللی در سال‌های اخیر است؛ به عنوان مثال، در «شاخص جهانی قدرت نرم» در سال 2021، ایران رتبه شصت‌وهشتم را کسب کرده، در حالی که در سال 2020، ایران در رتبه چهل‌وهشتم بوده است. این در شرایطی است که بسیاری از کشورها، همچون ترکیه و امارات و هند، در حال افزایش و بهبود رتبه خود در شاخص‌های قدرت نرم جهانی در سال‌های گذشته بوده‌اند. نکته درخور توجه آن است که حتی بین تمدن‌های باستانی (مانند چین، مصر، یونان و ایتالیا) که بر اساس پیشینه تاریخی تمدنی‌شان صاحب امتیاز می‌شوند و مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، جمهوری اسلامی ایران نتوانسته جایگاه قابل‌قبول و درخور شأن فرهنگ و تمدن این سرزمین را به دست آورد. این بیانگر آن است که ما تمدن و ارزش‌های فرهنگی و دینی خود را هم نتوانسته‌ایم خوب عرضه کنیم.

یزدی در ادامه افزود: این همایش تلاشی خواهد بود برای نظریه‌پردازی، وضعیت‌شناسی، ارائه راهبردهای سیاست‌پردازانه و مدل‌دارکردن دیپلماسی هنری ایران بر مبنای منطق و رَویه‌های علمی دیپلماسی و ارتباطات میان‌فرهنگی. به همین دلیل، یکی از بایسته‌های این همایش احصای نظر کارشناسان، پژوهشگران و اندیشمندان حوزه‌های متعدد مرتبط است تا با هم‌اندیشی، از مسیر هنر در عرصه بین‌الملل، روش‌های رسیدن به جایگاهی مطلوب‌تر برای تحقق عزت ملی را تبیین کنیم. مسئله بررسی ظرفیت‌ نهادها و سازمان‌هایی که در دیپلماسی هنری می‌توانند مؤثر باشند و تا به امروز مغفول مانده‌اند، همچون انجمن‌های هنری و نقش آنها در توسعه ارتباطات بین‌المللی هنرمحور، نیز از دیگر مسائل این همایش است.

دبیر علمی همایش درخصوص نحوه برگزاری این رویداد گفت: این همایش در سال نخست خود به‌صورت داخلی برگزار خواهد شد. نشست‌های تخصصی و پیش‌همایش‌ها برای برگزاری این همایش به‌تدریج برگزار می‌شوند و همایش اصلی در چندین نشست و با سخنرانی اندیشمندان مطرح هنری و دیپلماتیک ایران در سال 1401 برگزار خواهد شد.

یزدی به نشست‌هایی که تاکنون در زمینه دیپلماسی هنر در فرهنگستان هنر برگزار شده نیز اشاره کرد و گفت: تاکنون، چهار نشست تخصصی در این فرهنگستان تحت عناوین «نقش هنر در دیپلماسی»، «تجربه‌های جهانی دیپلماسی هنر (مورد مطالعه: فرانسه)»، «دیپلماسی موسیقی»، و «دیپلماسی کتب هنری» برگزار شده است و یک نشست هم در اسفند 1400 با عنوان «یونسکو و دیپلماسی هنر» برگزار خواهد شد. این نشست‌ها با سخنرانی سفرا، رایزنان فرهنگی و هنرمندان دیپلمات، در سال جاری، برنامه‌ریزی و اجرا شده‌اند.

یزدی در پایان سخنان خود، به سازمان‌ها و نهادهایی که با فرهنگستان هنر در این زمینه همکاری کرده‌اند نیز اشاره و تصریح کرد: این همایش با همکاری وزارت امور خارجه؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی؛ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی؛ مؤسسه فرهنگی اکو؛ و انجمن‌ها و مراکز علمی تخصصی هنری و دیپلماتیک برگزار خواهد شد.