فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یکی از دستگاههای حاکمیتی مؤثر در حوزه سیاستگذاری هنر کشور، دارای جایگاه حقوقی معتبر و نقش راهبردی اثرگذار در جریانسازی تحقیقات، سیاستها و فعالیتهای هنری کشور است.
نظر به وجود میراث هنری، هنرمندان، مراكز و آثار هنری فراوان در کشور و جاذبههای چشمگیر آن برای اصحاب فرهنگ و هنرپژوهان ایرانی و غیرایرانی، ضرورت مطالعات و تحقیقات هنری با هدف ارتقای فرهنگ و تقویت هویت دینی، ملی و بومی، بیش از پیش آشکار میشود؛ لذا فرهنگستان هنر با بهرهمندی از اندیشه و تجربه سرآمدان فرهنگ و هنر کشور در قالب اعضای پیوسته و وابسته و افتخاری، و گروههای تخصصی، شامل گروههای «نمایش و ادبیات نمایشی»، «موسیقی»، «معماری و شهرسازی»، «هنرهای سنتی و صنایع دستی»، «هنرهای تجسمی»، «سینما»، «چندرسانهای» و «فلسفه هنر» و نیز بهرهبرداری از امكانات، تجهیزات و فضای مناسب و كتابخانه تخصصی، طرحها و برنامههای بسیاری را در معرفی، نقد و بررسی، احیا و توسعه هنرهای ایرانیـاسلامی به انجام رسانده است.
این فرهنگستان با بهرهمندی از تخصص هنری و توانمندیهای پژوهشی اعضا، ارتباط مستمر با نهادها و سازمانهای سیاستگذار، بهرهگیری از ظرفیتهای مراكز آموزشی و پژوهشی و اجرایی هنر، تعامل با هنرمندان و پژوهشگران مؤثر در فضای هنری کشور، توان جریانسازی، ایدهپردازی و پژوهش در هنرهای ایرانیـاسلامی و نقد و تحلیل هنرهای جدید با رویکردهای زیباشناختی، تاریخی، تحلیلی و تطبیقی را دارد و میتواند نقشی مؤثر در ارزشگذاری و اثربخشی بر فعالیتهای هنری کشور، مبتنی بر ارزشهای الهی و انسانی ایفا کند. همچنین در اختیار داشتن فضای مناسب برای رویدادهای هنری شامل سالنهای همایش، استودیو، کتابخانه و مرکز اسناد، کارگاههای هنری، مجلات تخصصی، گالریها و موزهها (مؤسسه فرهنگی هنری صبا و موزه هنرهای معاصر فلسطین)، انتشارات (مؤسسه متن) و پژوهشکده هنر، زمینه اجرای طرحها و برنامههای کلان مطالعاتی و تحقیقاتی هنر را فراهم ساخته است.
چشمانداز:
* عالیترین مرکز مطالعه، پایش و جریانسازی هنر كشور؛
* دارای ارتباطات و تعامل مطلوب با سرآمدان، نخبگان، هنرمندان و مراکز هنری داخلی و خارجی؛
* برخوردار از سرمایههای فکری و فرهنگی و هنری ممتاز و شایسته؛
* دارای دیدگاهها و رهیافتهای روزآمد و اثربخش و نقش بیبدیل و کارآمد در جهتدهی مثبت به تحولات فكری و هنری کشور؛
* زمینهساز و تولیدکننده مبانی فکری توسعه همهجانبه هنر كشور؛
* همواركننده راه رشد و بسط اخلاق، معنویت و ارزشهای دینی و آرمانهای انقلابی در آفرینشهای هنری؛
* مورد اعتماد سرآمدان، نخبگان و خبرگان هنری و مورد وثوق مردم؛
* الهامبخش و اثرگذار بر تحولات هنری منطقه و جهان اسلام در ترازی پیشرو؛
* مرکزی مطمئن برای ارائه مشاوره در سیاستگذاری هنر کشور.
اهداف:
* پاسداری از میراث فرهنگی، هنر اسلامی و ملی؛
* پیشنهاد سیاستها، راهبردها و دستیابی به آخرین یافتهها و نوآوریهای هنری؛
* ارتقای فرهنگ اسلامی برای مقابله با تهدیدهای فرهنگ مهاجم؛
* حفظ، گسترش و تحلیل میراث هنری ایرانیـاسلامی؛
* توسعه پژوهشهای هنری و بسط زمینههای نظریهپردازی و نقد با محوریت مسائل جامعه ایرانی؛
* بسط روابط ملی و بینالمللی در زمینه هنر و ارتقای جایگاه هنر ایران بهعنوان کانون هنر و معماری جهان اسلام؛
* ارتقای نقش تعاملی و اثرگذار هنر در جامعه (فرهنگ، دین، علم، سیاست، اقتصاد و محیطزیست)؛
* توسعه و گسترش پژوهش در زمینه هنر ایرانیـاسلامی؛
* بررسی روشها و رویكردهای پژوهش در هنر متناسب با فرهنگ ایرانیـاسلامی؛
* طراحی گفتمانهای جدید هنری در كشور و منطقه و جهان مبتنی بر باورها و ارزشهای توحیدی و انسانی.
بیانیه مأموریت:
* پیشنهاد سیاستگذاری برای حفظ و توسعه هنر اسلامی، ملی و محلی؛
* همكاری با حوزههای علمیه و علمای دینی در شناخت زمینههای مبانی فقهی هنر؛
* مطالعه و بهرهگیری از نظریههای جدید هنر با تكیه بر مبانی ملی و اسلامی؛
* حمایت و تشویق پژوهشهای بنیادی و پیگیری مطالعات و طرحهای هنر در سطح ملی؛
* پیشنهاد سیاستگذاری در زمینه ارتباط جوامع هنری؛
* پیشنهاد سیاستگذاری برای گسترش نقد هنری و مباحث زیباییشناسی؛
* ارائه راهکارها برای تربیت و ارتقای ذوق هنری و خلاقیت و فهم زیباییشناسانه؛
* پیشنهاد تعیین شاخصهای توسعه هنری؛
* ارزیابی سالانه شاخصهای هنری در كشور؛
* پیشنهاد راهبردهای تحقق توسعه پایدار صنایع خلاق هنری؛
* برپایی نشستهای سالیانه در زمینههای مختلف هنری؛
* بررسی كاستیهای نظام آموزشی كشور در زمینه هنر و پیشنهادهای اصلاحی به مراجع ذیربط؛
* پیشنهاد سیاستهای آموزشی و پژوهشی و اجرایی در خلق آثار هنری؛
* مطالعه ارتباط بینرشتهای پژوهش در زمینه هنر و سایر علوم؛
* پیشنهاد تأسیس رشتههای دانشگاهی (میانرشتهای هنر) به مراجع ذیربط؛
* معرفی سرآمدان و نخبگان هنری و محققان تراز ملی و بینالمللی هنر و تجلیل از ایشان؛
* معرفی و پیشنهاد بهکارگیری نظریهها، علوم و فناوریهای نوین در توسعه هنرهای ایرانیـاسلامی؛
* حمایت از تألیف و ترجمه منابع هنری؛
* تشكیل گروههای تخصصی. |