هنر اصفهان از نگاه سياحان (از صفويه تا پايان قاجاريه)
هنر اصفهان از نگاه سياحان (از صفويه تا پايان قاجاريه)
تاریخ ثبت : 1391/02/19
طبقه بندي :
کتاب ,
موضوع :
هنر اصفهان از نگاه سياحان (از صفويه تا پايان قاجاريه)
نویسنده :
رضا مختاري ـ عليرضا اسماعيلي
عکس :
ویراستار :
<#f:16/>
چاپ اول :
زمستان 1385
چاپ و صحافي :
شادرنگ
تعداد صفحات :
256 صفحه
اطلاعات بیشتر :
مقدمه
تاريخنگاري در عهد باستان مبتني بر مشاهدات مورخان يا براساس شنيدههاي آنان از راويان بوده است. نوع نگاه آنان حوادث تاريخي را براي آيندگان شكل ميداد، از همين رو در روايت تاريخ نقش مهمي ايفا ميكردند و بخشي از تاريخنگاري مبتني بر مشاهدات و تجربيات شخصي آنان بود.
نويسندگان سفرنامهها افرادي دقيق، جزئينگر و داراي حافظه و تخيلي قوي بودند، چراكه آنچه آنان از مشاهدات سفر مينگاشتند، حاوي تصويرسازي فوقالعادهاي بود.
مسلمانان در سفرنامهنويسي شهرتي بسزا دارند و ايرانيان نيز ازجملة آنان بودهاند. سفرنامههاي انديشمندان مسلمان، ابنخردادبه، ابن حوقل، ناصر خسرو، ابنفضلان و ابودلف از قديميترين سفرنامهها نگاشته شده است.
بعدها پس از چندين سده با گسترش ارتباط با غرب و رفتن ايرانيان به ديار فرنگ، سفرنامهنويسي در ميان رجال رواج يافت تا آنجا كه ناصرالدين شاه قاجار به شرح سفر خود به فرنگستان پرداخت.
سرزمين ايران از عهد باستان همواره مورد توجه سياحان شرق و غرب بوده است. گويا نخستين سياحي كه از دنياي غرب از ايران بازديد كرده، حكيم نامدار يونان، فيثاغورث، بوده است كه در سفرنامهاش با دقت و ظرافت شوش و تخت جمشيد را توصيف كرده و مراسم تاجگذاري داريوش را شرح داده است. پس از اسلام در دوره صفويه براي اولين بار ايران بهطور مشخص در سفرنامههاي سياحان خارجي مورد توجه قرار گرفته است.
در اين ميان هنر و جلوههاي هنري اصفهان در سفرنامههاي بيگانگان حكايتي ديگر دارد. بهطوري كه از زمان انتقال پايتخت به اصفهان توسط شاهعباس اول تا هنگام سقوط اين شهر توسط افغانهاي مهاجم دورهاي از شكوه هنري به وجود آمد كه اين دوره به دورة اصفهان يا مكتب اصفهان شهره است. مهمترين جلوة اين دوره، ابنيه و آثار معماري است كه در ساختمان مساجد، بازارها، عمارات سلطنتي، تفرجگاهها، و پلها جلوهگر شده است.
از دورة صفويه تا پايان قاجاريه سفرنامههاي بسياري به رشتة تحرير درآمده است. بر اين مبنا نگارندگان تعداد زيادي از آنها را كه به شمارگاني در حدود صد سفرنامه ميرسد مورد بررسي قرار دادهاند كه از ميان آنها سفرنامههاي مورد استفاده در اين كتاب بهطور مشخص به ابنيه و آثار هنري اصفهان پرداختهاند.
با آنكه سفرنامههاي بسياري از دورة پايتختي اصفهان تا اواخر قاجاريه وجود دارد، تعدادي از آنها با يدگاهي زيباشناسانه به شرح و توصيف جلوههاي هنر اصفهان پرداختهاند. در كتاب حاضر سعي شده است علاوه بر كنار هم قرار دادن شرحهاي گوناگون از يك اثر كه ديدي جامع از آن بهوجود ميآورد، سير تحول و سرگذشت آن اثر در طول زمان آورده شود.
فهرست مطالب
سخن ناشران
مقدمه
نگاهي به چند سفرنامه
پيشدرآمد تاريخي
فصل اول: چشم انداز اصفهان
اصفهان، شهر زيباي جهانگردان
نمايي كلي از اصفهان
طبيعت اصفهان
جلفا، محلّهاي براي ارامنه
فصل دوم: ميداني براي همه
ميدان شاه
بازار شاه
فصل سوم: ابنية مذهبي
مسجد شاه
مسجدي مقابل كاخي (مسجد شيخ لطفالله)
مدرسة چهارباغ
فصل چهارم: عمارات سلطنتي
قصر عاليقاپو
چهل ستون؛ كاخ هزار و يك شب
هشت بهشت يا بهشت هشتم
عمارات ديگر
فصل پنجم: تفرجگاههاي اصفهان
زاينده رود
سي و سه پل
پل خواجو
چهارباغ
باغ هزارجريب
سخن آخر