آرم فرهنگستان هنر
مرشدان پرده‌خوان ايران
مرشدان پرده‌خوان ايران تاریخ ثبت : 1391/02/17
طبقه بندي : کتاب ,
موضوع : مرشدان پرده‌خوان ايران
نویسنده : حميدرضا اردلان
عکس :
ویراستار : كتايون صارمي
چاپ اول : زمستان 1386
چاپ و صحافي : شادرنگ
تعداد صفحات : <#f:19/>
اطلاعات بیشتر : تهية مجموعه سي جلدي مرشدان پرده‌خوان ايران كه دستاورد رجوع مستقيم و ميداني به منابع زده است، تلاشي در راستاي حفظ هنرهاي آييني و ميراث شفاهي ايران است. انتشارات فرهنگستان هنر بر مبناي رسالتي كه در نشر و ترويج و حمايت از آثار هنري برعهده دارد، به نشر اين مجموعة ارزشمند پرداخته است. پرده‌خواني نوعي آيين نمايشي ايراني است كه موضوع آن بر پرده‌ها نقاشي مي‌شود. اجراي موضوع پرده‌ها به انديشه و ذوق نقال و تماشاچي متأثر از وقايع اجتماعي و باورهاي مردم باز مي‌گردد. اين پرده‌ها راه مي‌روند و در هر جا كه پرده‌خوانان اراده كنند، آرام مي‌گيرند. پرده و پرده‌خوان و تماشاچي در اين جا همه لازم و ملزوم يكديگرند. فضاها در پرده به گونه‌اي تقسيم‌بندي شده‌اند كه مكان خير و شر، بهشت و جهنم و اوليا و اشقيا در آن مشخص است. اوليا، بهشت و نيكي و حيوانات نيك سرشت (كبوتر) در بالا و سمت راست پرده قرار دارند، و سمت چپ و پايين پرده محل پرورش انديشه‌هاي زشت، جهنم و اشقيا و حيوانات سبع و زشت (مار غاشيه) است. قهرمانان اين پرده‌ها ائمه و ياران آنها همچون حضرت عباس (در صف اوليا) هستند و در تضاد با آنها دشمنان كه غاصبان حكومت‌اند (در صف اشقيا) قرار دارند. دستة اول مظهر نيكي‌ها و زيبايي‌ها در بهشت برين، وصف مقابل نمايندة پلشتي‌ها در جهنم‌اند. تصاوير پرده فاقد دورنمايي (پرسپكتيو) است. «اندازه واقعي آدم‌ها، صورت‌ها و موجودات پرده را مفاهيم و كاربردها مشخص مي‌كند نه نگاه واقع‌گرا». رنگ‌ها در پرده مفاهيم خاصي را بازگو مي‌كنند؛ مثلاً رنگ سبز از آن اوليا و رنگ سرخ از آن اشقياست. شمايل‌هاي پرده معمولاً داراي 72 مجلس و 366 صورت است. اما هر پرده بر حسب ضرورت، صورت و مجالس خود را دارد كه گاه از اين تعداد كم‌تر مي‌شود. شمايل‌ها جان دارند و از زمان‌ها و مكان‌هاي دوردست و ناشناخته به حركت درآمده، زير تأثير كلام مرشد در ذهن تماشاچياني كه خود در صف اين تصاويرند جان مي‌گيرند. مرشدان پرده‌خوان معمولاً لباس درويشي بر تن مي‌كنند، نوعي سربند بر سر (تاج، عمامه و ...)، تبرزين بر دوش و عصايي در دست دارند. آنها هنگام اجراي پرده‌خواني از اذكار، وقايع اصلي و فرعي، دعا و مناجات، مثنوي، غزل، قصيده و گريز .... براي بيان مطالب خود كمك مي‌گيرند. حركات برخي از آنان تند، متنوع و پر جنب و جوش است و برخي حركاتي كند، آرام و يكنواخت دارند. در پرده انديشه‌اي همسان ميان مرشد و مخاطب جريان مي‌يابد. پرده‌خوان در جلوي پرده حركت مي‌كند و با اشاره دست (براي اوليا) و عصا (براي اشقيا) داستان مربوط به شمايل‌ها را بازگو مي‌كند. پرده‌خوان داستان‌ها را با لحن محاوره‌اي كه در آن نوعي نظم به گوش مي‌رسد، يا محاوره‌اي و آواز با هم اجرا مي‌كند. هركجا لازم باشد آواز خود را با يكي از دستگاه‌هاي موسيقي ايراني وفق مي‌دهد و در جاي ديگر از آن خارج مي‌شود. مرشد پرده‌خوان هنگام خواندن، بيشتر از دهان و دماغ كه شيوه‌اي خاص براي خواندن آوازهاي عاميانه است، بهره مي‌جويد و تقطيع اشعار علاوه بر سنت‌هاي نهاده شده گاه با سليقة خواننده و بر حسب اوزان شعري صورت مي‌پذيرد. اميد كه چاپ و نشر اين مجموعه مورد استفاده پژوهشگران و دوستداران هنر قرار گيرد. فهرست دفتر 1 - غلامرضا درويشي دفتر 2 - كريم كريمي مهر دفتر 3 - سيد حسين ميريان دفتر 4 - اسماعيل نسوحي دفتر 5 - ميرزاعلي خندان دفتر 6 - اكبر عبدالله زاده دفتر 7 - محمد علي جلاليه دفتر 8 - علي صادقي پور دفتر 9 - محمد عارفيان دفتر 10 - ابراهيم ده دشتي دفتر 11 - شكرالله كريمي كمره دفتر 12 - سليمان حيدري دفتر 13 - قاسم دانش پژوه دفتر 14 - علي اكبر جوانبخت دفتر 15 - نبي الله بهاري دفتر 16 - اكبر دباغيان اصفهاني دفتر 17 - حسن ميرزاعلي دفتر 18 - ذبيح الله بهاري دفتر 19 - ميرزاعلي شفائي دفتر 20 - محمد احدي دفتر 21 - عزيز محمد درويشي دفتر 22 - نقي صباغ همداني دفتر 23 - رجب علي صالحي دفتر 24 - محمد علي درويشي دفتر 25 - قاسم همتي مقدم دفتر 26 - عزت الله فرخي دفتر 27 - علي مداحي دفتر 28 - سيد حسين حوائجي دفتر 29 - رسول ميرزاعلي دفتر 30 - محسن ميرزاعلي
تعداد نمایش : 3511 <<بازگشت
منو اصلی
 

مؤسسات تابعه

پژوهشکده هنر
مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری
مؤسسه فرهنگی هنری صبا

پیوندها

فرهنگستان‌های ایران
دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها
مؤسسات پژوهشی
یاد استاد
پورتال قدیم

تماس با ما

ساختمان مرکزی : تهران- خیابان ولیعصر، پایین‌تر از چهارراه طالقانی، شماره 1552
كدپستي : 1416953613
تلفن : 5 - 66954200 دورنگار : 66951167
رایانامه : honar@honar.ac.ir
کلیه حقوق متعلق به این پورتال برای فرهنگستان هنر محفوظ است.