فرهنگستان هنر بار دیگر میزبان یکی از هنرمندان ممتاز کشور شد و عصر امروز 9 آبان 1398، مراسم نکوداشت به همراه نمایشگاه آثار استاد هادی ضیاءالدینی با حضور جمع کثیری از اهالی فرهنگ و هنر کشور برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، در این نشست که با استقبال بی‌نظیر علاقه‌مندان و به‌ویژه هموطنان کُرد در تالار ایران برگزار شد، ابتدا حبیب‌الله صادقی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر، درباره آثار و احوال هادی ضیاءالدینی سخن گفت. این عضو گروه هنرهای تجسمی فرهنگستان هنر، ابتدا به سابقه آشنایی سی‌ساله خود در دوران دانشگاه با ضیاءالدینی اشاره کرد و درباره استاد مشترکشان، هانیبال الخاص، گفت: یکی از چهره‌های ماندگار و ارزشمند کشورمان که هنر تجسمی را از قالب روایت‌بخشی یا مدیریت‌شده‌ای که تعریف و تصنیف هنر اجتماعی‌مان را همراه نداشت، به سمت هنر اجتماعی پیش بُرد، زنده‌یاد استاد هانیبال الخاص بود. در عرصه هنرهای تجسمی، هنرمندان بیانگر و مؤلفی چون هادی ضیاء‌الدینی دست‌پروده او بودند که متأسفانه بخش اعظم آثار این زنده‌یاد دور از دسترس جامعه قرار گرفته و فرصت نمایش این آثار و پژوهش و مطالعه روی آنها در حال ازبین‌رفتن است و امیدوارم این مانع برطرف شود.

او به احساس و عواطف در آثار هادی ضیاء‌الدینی اشاره کرد و افزود: آثار هادی ضیاءالدینی روایتی از زندگی اجتماعی مردمان ایران‌زمین است. او به‌عنوان هنرمند خط مقدّم در هشت سال دفاع مقدس، نقشی ارجمند داشته و آثاری زیبا و خلاقانه که با ارزش‌های فرهنگی ما مطابقت دارد، از رویدادهای معاصر سرزمینمان به وجود آورده است. او دل در گرو ملت و سرزمین و فرهنگش داشته است؛ چنان‌که توانسته در کشورهای همجوار نیز بدرخشد.

عضو گروه هنرهای تجسمی فرهنگستان هنر، به آثار ضیاء‌الدینی در گوشه و کنار شهرهای گوناگون کردستان اشاره و خاطرنشان کرد: آثار او جای‌جای کردستان را مزیّن کرده و امیدوارم در اقصی‌نقاط ایران شاهد این آثار باشیم. این هنرمند فرزانه، چهره و پرتره بسیاری از هنرمندان و فرهیختگان کشور را کشیده و تعدد آثار او آن‌قدر زیاد است که می‌توان گالری بزرگی از آثار او را در سراسر کشور برپا کرد. او در قلب تمامی مردم ایران جای دارد.

در ادامه قطب‌الدین صادقی، نویسنده، فیلم‌نامه‌نویس، مترجم، کارگردان تئاتر و استاد دانشگاه، با اشاره به شناخت ضیاءالدینی از دوران کودکی، به سخنرانی پرداخت و گفت: سختکوشی هادی ضیاءالدینی از کودکی زبانزد است. او از گِل‌هایی که از راه‌آب‌ها به دست می‌آورد، مجسمه می‌ساخت. این سختکوشی ذخیره کودکی وی است. این ذات و فطرت اوست که هیچ‌گاه نتوانست این جوشش را ترک بگوید.

قطب‌الدین صادقی در همین زمینه افزود: جغرافیای کردستان، باورهایش، کوه‌ها و... فقط روح حماسی ندارد، بلکه گل و گیاهان فراوانی دارد که بسیاری از آنها دارویی هستند و این ظریف‌بینی خلقت است که حتی این‌گونه روح تغزل را در هادی به وجود آورده است. هادی دارای ذخیره‌ای معنوی است که تنها دلیل آن اصالت نژادی نیست، بلکه به دلیل داشتن خانواده‌ای روحانی است؛ به‌طوری که در کودکی به او «یا شیخ» می‌گفتیم. این ذخیره معنوی او تبدیل به بنیاد معرفتی می‌شود که در آثارش تجلی می‌یابد.

وی به آثار هادی ضیاءالدینی پرداخت و تصریح کرد: آثار هادی چهار وجه تمایز را داراست. در آثار او تسهیل، حرکت، رنگ و موسیقی را می‌توانید مشاهده کنید. این منشأ همان بنیاد معرفتی است که موجب شده تا اصالت و ذهنیتی مستقل باشد که در معدود نقاشان می‌توان دید. او می‌داند که چه می‌خواهد. نزد او نه تقلید می‌بینید نه ابتذال. او دارای استقلال شخصیتی است و آثارش شکاف بین فرهنگ دیروز و امروز را پر کرده است. شهر و خانه‌های شهرش پُر از آثار اوست و هرگز ندیدم که به ارزش‌های ملی خود پشت کند. هرگز ندیدم قربانی شکل‌های فرمالیستی شود. او هنرمندی جریان‌ساز است. آثارش به‌شدت دارای قدرت و تکنیک است و محتوایی دارد که باید سر تعظیم برایش فرود آورد.

قطب‌الدین صادقی در پایان سخنان خود به دو نظریه نخبه‌گرای «آرنولد» و هنر مردمی «ادوارد تیلور» اشاره کرد و گفت: آثار ضیاءالدینی عمیقاً نخبه‌گراست و در حین نخبه‌گرایی، وابسته به هنر مردمی است. او با قلب و روحش هنر می‌آفریند.

در ادامه این نشست احمد وکیلی به سخنرانی پرداخت. او آشنایی خود با هادی ضیاءالدینی را مربوط به سال‌های جوانی دانست و به این دوران اشاره کرد و گفت: نسل ما نسلی عجیب بود؛ نسلی که هزاران آمال و آرزو داشت، اما در برهه انقلاب و جنگ باید پایداری و از ارزش‌های کشور دفاع می‌کرد. ما در این دوران همراه استادمان، هانیبال الخاص، بسیار کار می‌کردیم. استادم هانیبال همیشه آثار ما را تحسین می‌کرد.

او در همین زمینه افزود: هادی به شهرش برگشته بود و دیگران را نیز ترغیب می‌کرد تا به شهرشان برگردند. من از او دور شدم و به دنبالش می‌گشتم. جالب این است که او را زمانی پیدا کردم که داشت از مردم شهرش طراحی می‌کرد. هنر او مردمی بود. او به دنبال این بود تا آثارش را در ارتباط با مردمش بیافریند.

این نشست با سخنرانی کیانوش غریب‌پور، تصویرگر و طراح گرافیک، ادامه یافت. او نیز هنر نخبه‌گرا و هنر مردمی را سرلوحه سخنانش قرار داد و گفت: آثار هنری، اقدام عملی هنرمند به شمار می‌رود. حال سؤال این است که هنر مربوط به نخبه‌هاست؟ یا هنر اساساً مربوط به مردم و جامعه است و پدیده‌ای عامیانه است؟

او در پاسخ به این پرسش خود ادامه داد: متأسفانه در گذشته اشراف، هنرهای زیبا را از آن خود می‌کردند و بعضی از مجموعه‌داران بی‌آنکه تعریفی از هنر و بعضاً اطلاعاتی از آن داشته باشند، آن را در بازارهای رقابتی و عرصه‌های مبادلاتی، خریدوفروش می‌کردند. زمانی هنر بخشی از زندگی مردم به شمار می‌رفت، اما این مسئله هنر را در بازارهای مختلف قرار داد و موجب شد که هنر از تعریف خود خارج شود.

در پایان این نشست بهمن نامورمطلق، مشاور عالی کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران، برای اعلام خبری به روی صحنه آمد و اظهار کرد: صبح امروز شهر سنندج به‌عنوان شهر خلاق برگزیده شد و این افتخاری برای مردم عزیز من است. چهار شهر از ایران و شهرهای بسیاری از دیگر کشورها کاندید شده بودند، اما از میان آنها دو شهر سنندج (به‌عنوان شهر برتر خلاق در حوزه موسیقی) و شهر بندرعباس (به‌عنوان شهر برتر در حوزه صنایع دستی) برگزیده شدند که جای تبریک به مردم و هموطنانم را دارد.

او افزود: کارشناسان بسیاری از سوی یونسکو برای بررسی پرونده‌های کشورهای گوناگون جمع می‌شوند و این بار نیز کشورهای مختلفی شرکت کرده بودند که از آن جمله ایران توانست این دو مقام را به دست آورد.

در پایان، فرهنگستان هنر لوح تقدیر و یک جلد نسخه نفیس شاهنامه شاه‌طهماسبی به رسم یادبود به استاد ضیاءالدینی اهدا کرد. همچنین لوح تقدیری را معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و لوح دیگری را حوزه هنری استاد کردستان به این هنرمند تقدیم کردند.

سپس نمایشگاه استاد ضیاءالدینی با نمایش چهارصد اثر «طراحی، نقاشی و مجسمه» که دربرگیرنده چهار دهه فعالیت مستمر وی به شمار می‌رود، با همکاری حوزه هنری استان کردستان در مؤسسه صبا گشایش یافت.

در این برنامه علیرضااسماعیلی، سرپرست فرهنگستان هنر؛ سید محمد مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ عبدالمحمد زاهدی، استاندار سابق کردستان؛ سید احسن علوی، نماینده مجلس شورای اسلامی؛ علی تقوی، معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان هنر؛ محمدرضا بهشتی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر؛ محمدرضا حسین‌خانی، رئیس مؤسسه صبا؛ محبوبه پلنگی، مسعود ناصری، منیژه کنگرانی، اسماعیل پناهی، از مدیران فرهنگستان هنر؛ ناهید عبدی، عضو هیئت‌علمی پژوهشکده هنر؛ بهمن نامورمطلق، مشاور عالی کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران؛ و نیز احمد خلیلی‌فرد، اردشیر مجرد تاکستانی، مسعود شجاعی‌طباطبایی، امیراحمد فلسفی، الهه خاتمی، خلیل کویکی، عزیزالله گلکار، فرزاد ادیبی، علیرضا بیگدلی، ایرج اسکندری، وریا هاشمی و... حضور داشتند.