گزارش پایش وضعیت پذیرش رشته‌های هنر در دوره دکتری در سال 1400  توسط مدیریت تحقیقات توسعه‌ای آموزش هنر فرهنگستان هنر تهیه و منتشر شد.

(بخش اول: دوره دکتری)

مدیریت تحقیقات توسعه‌ای آموزش هنر در راستای وظایف اساسنامه‌ای فرهنگستان هنر، بر اساس بند 10 ماده 2 مبنی بر«بررسی کاستی‏‌های نظام آموزشی کشور در زمینه هنر و پیشنهاد به مراجع ذی ربط» و ارتقای نقش فرهنگستان هنر در سیاستگذاری آموزش هنر در کشور و با هدف الگو پردازی و ارائه الگوهای بومی در آموزش هنر، درصدد ترسیم چشم‌اندازی نوین در عرصه نظام آموزشی هنر در کشور است. این مدیریت با فعالیت در دو حوزه آموزش‌ عالی و آموزش‌ عمومی هنر علاوه بر وظایف اساسنامه‌ای با اتکا به اسناد بالادستی، درصدد پایش، وضعیت شناسی، آسیب‌شناسی و تحلیل وضعیت موجود در جهت ارائه پیشنهادهای مفید و مؤثر است. از این رو در گام نخست به شناسایی و ترسیم وضعیت موجود و شناخت کاستی‌های موجود در نظام آموزش هنر کشور پرداخته است. در گام اول در حوزه آموزش عالی به‌منظور پایش وضعیت رشته‌های هنری، گزارشی در خصوص وضعیت پذیرش رشته‌های هنر در دوره دکتری در سال 1400 آماده شد که در ادامه ارائه می‌شود.
بر مبنای فهرست وزارت علوم تحقیقات و فناوری، 18 رشته مصوب هنر در دوره دکتری برای دانشجویان هنر ارائه شده است. از این تعداد 3 رشته تحصیلی در گروه شهرسازی، 8 رشته در گروه معماری، 1 رشته در گروه هنرهای تجسمی، 5 رشته در گروه هنرهای کاربردی، 1 رشته در گروه هنرهای نمایشی ارائه شده است.

بر اساس اطلاعات موجود در دفترچه انتخاب رشته سازمان سنجش در دوره دکتری هنر، کل ظرفیت پذیرش 246 نفر بوده که این سهمیه در 9 شهر ایران توزیع شده است. مراکز و موسسات آموزش عالی در شهر تهران با پذیرش 162 نفر بالغ بر 68 درصد ظرفیت پذیرش دانشجو در دوره دکتری هنر را به خود اختصاص داده‌اند.

براساس نمودار فوق در سال 1400 از 18 رشته تحصیلی مصوب در دوره دکتری هنر، 15 رشته با ظرفیت‌های درج شده، ارائه شده است. در این آمار گروه معماری با ظرفیت پذیرش 108 نفر، بیشترین ظرفیت و گروه هنرهای نمایشی با ظرفیت پذیرش 6 نفر، کمترین ظرفیت ورودی دکتری را دارد. در سال 1400 از میان رشته‌های گروه هنرهای کاربردی وزارت علوم سه رشته حکمت هنرهای دینی، فلسفه هنر و فناوری معماری ارائه نشده است.

در خصوص سهم گروه‌های هنری از ظرفیت پذیرش اختصاص داده شده، داده‌های آماری نشان می‌دهد، رشته‌های گروه معماری 44 درصد از کل رشته‌های ارائه شده و بیشترین سهم پذیرش دانشجو را به خود اختصاص داده‌اند. رشته هنرهای تجسمی نیزکمترین سهم را در میان گروه های هنری داشته است.

از 246 ظرفیت پذیرش ارائه شده، 194 نفر ورودی روزانه، 28 نفر ورودی نوبت دوم، 19 نفر ورودی پردیس خودگردان و 5 نفر ورودی دوره غیرانتفاعی هستند. در واقع از 246 دانشجوی پذیرفته شده 194 دانشجو از تحصیل رایگان و 52 دانشجو از تحصیل همراه با شهریه برخوردار هستند.

در تهران 10 مرکز آموزش عالی ارائه دهنده دوره دکتری هنر هستند که دانشگاه تهران با ظرفیت پذیرش 31 نفر در 7 رشته هنری شامل معماری، شهرسازی، طراحی صنعتی، پژوهش هنر، تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، هنرهای تجسمی و تئاتر در رتبه اول قرار دارد. دانشگاه علامه طباطبایی با ظرفیت پذیرش 4 نفر در رشته شهرسازی، کمترین سهم را از میان مراکز مذکور داشته است.

در سال 1400کل ظرفیت پذیرش در سایر شهرهای کشور 84 نفر است که این سهمیه در 8 شهر ایران توزیع شده است. دانشگاه هنر اصفهان با ظرفیت پذیرش 31 نفر در 5 رشته هنری شامل معماری، شهرسازی، پژوهش هنر، مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی و مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. شهر همدان با ظرفیت پذیرش 3 نفر در رشته شهرسازی کمترین سهم را داشته است.

در واقع بر مبنای دفترچه انتخاب رشته سازمان سنجش در مقطع دکتری، 66 درصد ظرفیت پذیرش به تهران و 34 درصد باقی مانده در 8 شهر اصفهان، تبریز، رشت، یزد، قزوین، سنندج، شیراز و همدان به نسبت‌های درج شده در نمودار بالا توزیع شده است.