جلسه نقد و بررسي 3 كتاب از مجموع آثار چاپ شده انتشارات فرهنگستان هنر كه طي سال گذشته به عنوان كتاب‌سال يا پژوهش برگزيده انتخاب شده بودند برگزار شد.

به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر، كتاب "حكمت و هنر در عرفان ابن عربي"، نوشته دكتر حكمت، "دانشنامه زيبايي شناسي" (گروه مترجمان) و "نمايش در دوره صفوي"، نوشته يعقوب آژند، كتابهايي بودند كه در اين نشست رونمايي و بررسي شدند.

در ابتدا دكتر حكمت، مؤلف «حكمت و هنر در عرفان ابن عربي»، با اشاره به اينكه در نگارش اين اثر محوريت با بحث انسان‌شناسي است گفت: «فصل اول اين كتاب را به انسان شناسي اختصاص دادم چون تا با اين موضوع آشنا نشويم قادر به ورود به حوزه‌هاي ديگر عرفان ابن عربي نخواهيم بود. اما فصل دوم را به حكمت اختصاص دادم چون از نظر اين فيلسوف، حكمت با علم و فلسفه متفاوت است؛ اين همان چيزي است كه مي تواند ما را به جايگاه وجودي انسان در عالم رهنمون شود. اما فصل آخر درباره هنر و زيبايي شناسي از زاويه ديد ابن عربي است.»



سپس دكتر حسن بلخاري، در بررسي اين كتاب ابتدا به خلأ يا فقدان منابع منظم و مدرن در زمينه شناخت ابن عربي اشاره كرد. بلخاري، انسان را از نظر ابن عربي واجد دو صفت جامعيت و فاصليت دانست و گفت: «انسان بين خدا و عالم است و يك حضور برزخي دارد چون جامع اسماي الهي و صفات الهي است. اگر بخواهد به اصل خودش برسد راهي به جز حكمت و معرفت وجود ندارد.»

دكتر بلخاري در توضيح فصل سوم كتاب يعني هنر نيز گفت:« از نظر ابن عربي خلق كردن همان هنر خدا است كه با «كن» همراه شده است. يعني خداوند اراده كرده و عالم را آفريده است. انسان هم اين هنر خداوند را دارد.»

«دانشنامه زيبايي شناسي»، كتاب برگزيده سال در بخش كليات، دومين كتابي بود كه در اين نشست مورد بررسي و معرفي بيشتر قرار گرفت.

مشيت علايي، سرويراستار اين مجموعه، با اشاره به اينكه اين كتاب طي يك سال ترجمه و در 2 سال ويرايش شده است گفت:« در دانشنامه زيبايي شناسي بخش هاي تاريخ و نظريه زيبايي شناسي، مسائل و چالش ها و هنرهاي 9 گانه مطرح مي شود.»

دكتر نجوميان از حاضران در اين نشست كه به همراه دكتر شيده احمدزاده بخش دوم كتاب را ترجمه كرده است، درباره اين اثر گفت:«اين كتاب بخشي از سيل كتاب هايي است كه طي ده سال گذشته به عنوان دائره المعارف يا كتاب هاي به زبان ساده چاپ شده است.»

وي خاطر نشان كرد:« امروزه ناشران بزرگ دنيا به دنبال چاپ كتاب هاي مرجع براي افراد با دانش متوسط در زمينه ادبيات، فلسفه و هنر هستند و چندان تمايلي به سرمايه گذاري روي كتاب ها و منابع بزرگ ندارند.»

نجوميان طبقه بندي بحث زيبايي شناسي و مباحث مختلف هنري را از نقاط قوت اين كتاب دانست و گفت:« نويسندگان اصلي كتاب دنبال پاسخ يا برجسته سازي كليه مسائل حوزه هنر و زيبايي شناسي يا تأمل روي آن ها نبوده اند، چرا كه كتاب اصلاً به آن معناي رايج، دايره المعارف نيست.»

محقق، مترجم و عضو گروه ويراستاري «دانشنامه زيبايي شناسي»، برنامه ريزي را براي يك كار ترجمه و تنظيم مهم ترين گام دانست و اشاره كرد كه يكدستي و نظم حاكم بر كتاب ناشي از برنامه ريزي مناسبي است كه اگر چه زمان زيادي را به خود اختصاص داد، اما نتيجه آن بسيار مطلوب شد.

آخرين كتاب مطرح شده در اين نشست «نمايش در دوره صفوي» تأليف يعقوب آژند بود. اين كتاب مجموعه پژوهش هاي انجام گرفته در اين حوزه و مربوط به گردهمايي بزرگ مكتب اصفهان است كه در هفته پژوهش از سوي سازمان ميراث فرهنگي به عنوان اثر برگزيده انتخاب شد.

دكتر محمود عزيزي با اشاره به اهميت اين كتاب گفت:«طي تمام اين سال ها به جز كتاب جنتي عطايي و بهرام بيضايي، منبع ديگري چندان در دسترس نبود. به اين منظور مي توان گفت «نمايش در دوره صفوي» از نظر پژوهش و نگرش دوباره به نمايش هاي مذهبي از دوره باستان تا صفوي، قابل تأمل است.»

عزيزي تبارشناسي دقيق و خوب را از نكات مثبت اين كتاب ارزيابي كرد و ادامه داد:« آژند توانسته است به نوعي تبار اشكال نمايشي ما را در سه قالب تعزيه، تخت حوضي و عروسكي مشخص و سير تحولات، سختي ها و حتي تأثير آن ها بر ديگر فرهنگ ها را بررسي كند.»