مقاله «بررسی شیوه‌های طراحی مقرنس در نمای ایوان» به تفاوت مقرنس ایرانی و مقرنس‌های جهان اسلام پرداخته و در دومین شماره از هشتمین دوره فصلنامه گلستان هنر فرهنگستان هنر، ویژه‌ی پاییز و زمستان 1402 منتشر شده است.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، این مقاله پژوهشی که به مناسبت روز معمار باز نشر شده، توسط مهدی عزیزی همدانی، دانشجوی دکتری معماری دانشگاه علم و صنعت و مجتبی ثابت فرد، دانشجوی دکتری معماری دانشگاه شهید بهشتی نوشته شده است.
گلستان هنر دو فصلنامه‌ای است، علمی در زمینه‌ی تاریخ هنر و مطالعات تاریخی هنر و معماریِ حوزه تمدنیِ ایران بزرگ که هر دو فصل منتشر می‌شود.

در چکیده این مقاله می‌خوانیم:
مقرنس، هنری پرکاربرد در معماری دوره اسلامی است که از اندلس و مغرب تا هند مشاهده می‌شود. از لحاظ گستره و تعداد در ایران کنونی مقرنس‌های پرشماری با طرح‌های گوناگون مشاهده می‌شود. هر چند این ساختار با کلیات مشابه در سراسر جهان اسلام نیز رویت می‌گردد. در نگاه اول مشابهت‌های زیادی بین مقرنس‌های مغرب جهان اسلام شامل مصر و شمال افریقا و آناتولی و شامات) و مقرنس‌های ایرانی دیده می‌شود، اما در بررسی اصول هندسی پیاده‌سازی مقرنس و همچنین اصول اساسی اجزا یا آلت‌های سازنده آن تفاوتی آشکار دیده می‌شود. این مقاله می‌کوشد با بررسی مقرنس، از طراحی پلان تا مدل سه‌بعدی، تفاوت‌های ایجادشده در نمای یک نیمه گنبد مقرنس در چفد نمای ایوان را مشخص سازد و از این طریق تفاوت مقرنس ایرانی را با مقرنس‌های غرب جهان اسلام نشان دهد. اینجا دو علت مهم این تفاوت مشخص شده است: یکی اصل قرار دادن واحدهای شکل‌دهنده مقرنس، مانند جنس آلات مقرنس، و دیگری قدرت هندسی معماران ایرانی در تطبیق هندسه پایه مقرنس با چفد نمای ایوان.

مقاله کامل را اینجا بخوانید.