یادداشتی از محمود فتح‌اللهی، دانش‌آموخته رشته دکتری مطالعات تئاتر، به مناسبت روز ملی تئاتر در وبگاه منتشر شد.

در فضای آشوبناک عدم قطعیت‌های بحرانی و دگرگونی‌های شگرف جهان پرسرعت و پیچیده امروز، تئاتر نیز، مانند هر پدیده دیگری در معرض تغییرات بنیادین در زمینه‌های مفاهیم، ضرورت و کارکردهای خود قرار گرفته است. تئاتر، آماده رها شدن از عناوین، ژانرها، چارچوب‌ها و حرکت به‌سوی چشم‌اندازهای تازه و بکر است. چشم‌اندازهایی مبتنی بر نیازها و تمایلات نوظهور بشر امروز، که او را برای فهم دوباره خود و نسبتش با جهان تازه و ناشناخته فرا می‌خوانند. برای پرسش‌انگیزی، کشف نیازها و خواست‌ها، جوشش‌ها، برای جستجوی خلاقیت‌های پنهان و متنوع، از طریق زنده‌ترین و اجتماعی‌ترین هنر، یعنی؛ هنر تسلی و تشفی‌بخش و از همه برجسته‌تر ؛ هنر «آگاهی و رهایی بخش» تئاتر.

تئاتر در طول تاریخ طولانی و پر تلاطم خود، هرگز نسبت به جامعه و جهان پیرامون خود بی‌اعتنا نبوده است. و بنا به مقتضیات و شرایط مختلف سیاسی و اجتماعی دوره‌های مختلف، شیوه‌های بیانی متنوع و مختلفی را برای ایجاد تغییر در نگاه و تفکر انسان از طریق بازی و سرگرمی زیبا‌شناسانه، جستجو کرده است. و در عین حال با زمانه خود نفس کشیده، بالیده، اعتلاء یا افول یافته و در برهه‌هایی در فترت قرار گرفته است، ولی هر بار برخاسته و دوباره آغاز کرده است؛ چرا که اساسی‌ترین عنصر تئاتر، «انسان» است. انسانی اسطوره‌ای که رنج آگاهی را به جان می‌خرد و همواره از نو می‌آغازد.

اینک در موسم بهار که آغاز جوشش‌های درونی زمین و طبیعت و به نوعی آغاز تغییرهاست؛ شایسته است، دوباره به وضعیت امروز تئاتر کشورمان بیاندیشیم و با تأمل در ظرفیت‌های بی‌بدیل آن، نسبت آن را با جامعه خود و جهان امروز در نظر آوریم. و دغدغه حیات فعال، خلاق و اصیل آن و تبیین ضرورت و کارکردهای تازه و جدید آن را برای مخاطبان پرتمنای از راه رسیده نسل جدید، در ذهن‌مان مرور کنیم. و با مسئولیت‌پذیری بایسته فرهنگی، بخشی هر چند کوچک از چشم‌اندازها و آینده‌های محتمل آن باشیم. این سهمی است که ما باید در «روز جهانی تئاتر» نسبت به فرهنگ غنی کشورمان ادا کنیم و این «آغاز» را جشن بگیریم.