چندی پیش در موزه هنرهای معاصر فلسطین، جمعی از هنرمندان جوان گردهم آمدند تا رویداد هنری از وقایع و جنایات صهیونیست‌ها رقم بزنند و ندای حق طلبی خود را با آثاری از جنس عشق خلق کنند و به گوش جهانیان برسانند. برای آنان که عاشقند، زمان مفهوم خود را از دست می‌دهد و تلاش شبانه‌روزی راه را برای رسیدن به مقصد هموار می‌کند. این هنرمندان جوان نیز به مدت یک‌ماه با جدیت تمام فعالیت کردند تا آثاری در تکنیک هنر پرفورمنس، هنر مفهومی و هنر چیدمان به مناسبت سال‌گرد طوفان‌الاقصی در این موزه به نمایش بگذارند.

یکی از آثار قابل تأملی که به این نمایشگاه راه‌یافته بود، «بشنو از دل آوار، آواز حقیقت را» نام داشت. این اثر با تکنیک اینستالیشن (چیدمان) توسط گروه چهار نفره متشکل از عارفه نادری، فاطمه حیاتی، ریحانه معینی، زهرا والیانی و فاطمه مظاهری اجرا شده‌است. این اثر چفیه‌ای آویخته به دارِ بافندگی در ابعاد 1/90 در 2/40 سانتیمتر بود که تاروپودش از دل آن، بُعد گرفته و خارج شده و پرواز نقوش را از میان ریسمان‌ها نشان می‌دهد. عارفه نادری این اثر را این‌گونه تشریح کرد: «در هجوم اصوات صدایی به گوش می‌رسد، این صدا از سرزمین زیتون می‌آید، جایی که تار و پودش با ایستادگی و مقاومتی مادرانه گره خورده است. این اثر به گونه‌ای طراحی شده که بیننده را به درک عمق و تاریخ پایداری مردم فلسطین راهنمایی کند و با استفاده از بافت، حس مقاومت و امید را منتقل نماید. ما به دنبال نشان دادن اصالت مردم فلسطین، «چفیه» را برگزیدیم و ریسمان مقاومت که در دست مادران فلسطینی و رنج‌هایی که سال‌هاست در از دست دادن عزیزان خود می‌کشند، ولی دست از مقاومت برنمی‌دارند. از نظر ما، این حقیقت و ماجرای فلسطین است که همیشه در ذهن‌ها جاودان خواهد ‌ماند.»

در میان آثار، کاری از یک هنرمند عراقی نیز با عنوان «وأعدوالَهُم» به چشم می‌خورد. این اثر که در بخش انتهایی یکی از گالری‌ها چیدمان شده بود، ستاره شکسته‌ نماد صهیونیست‌ها را به نمایش گذاشته بود که مثلث‌های قرمز وارونه بر سر آن فرود ‌آمدند. نداوی درباره این اثر گفت: «عنوان اثر به آیه مشهوری از سوره انفال اشاره دارد که می‌فرماید: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ» (براى مقابله با دشمن، هرچه نيرو در توان داريد و اَسب‌هاى زين بسته را آماده كنيد). همچنین این اثر با الهام از حدیثی از امام علی (ع) که می‌فرماید: «رُدُّوا الْحَجَرَ مِنْ حَيْثُ جَاءَ ، فَإِنَّ الشَّرَّ لَا يَدْفَعُهُ إِلَّا الشَّرُّ» (سنگ را به همان جا که از آن آمده است، بازگردانید؛ زیرا بدی را جر بدی دفع نمی‌کند)، شکل گرفته است.

در رویداد طوفان الأقصی، جهان دید که چگونه رزمندگان فلسطینی بر دشمنانشان غلبه پیدا کردند و ستاره داود شکسته از همین مسئله نشأت گرفته است. درباره مثلث‌های قرمز هم باید اضافه کنم؛ از آنجا که فلسطینی‌ها برای نمایش تانک‌ها و سایر اهداف صهیونیستی از یک مثلث قرمز استفاده می‌کنند که حالا تبدیل به نماد فلسطین و مقاوت شده، من هم از این نماد بهره گرفتم و ۲۰۰ مثلث قرمز را به یاد ۲۰۰ شهید عراقی در طول این یک‌ سال اخیر طوفان الاقصی استفاده کردم و هر شهید را به نشان یک پیروزی و مثلث قرمز بر علیه دشمن به کار بردم.»

«دیوار حائل» نام اثری دیدنی از گروه هنری «الیرموییک» بود که «بهاره دهقان»، «فایزه تاری»، «فاطمه للهی» و «ضحی ضرابی» این چیدمان را در نمایشگاه اجرا کرده‌اند. این اثر با یونولیتِ رنگ شده که بر رویش شعارنویسی شده، ساخته شده است و پشت آن دیوار، خرابه‌ای با چیدمان سنگ و سیمِ خاردار تعبیه شده و فیلمی از جنایات و وقایع در حال پخش است. دیوارها طوری چیدمان شده‌اند که می‌توانی تأمل کنی و از میان درزهای دیوار به آن بنگری و حس تفاوت میان دو سوی دیوار را تماشا و حس کنید. بهاره دهقان که سرپرستی این گروه را برعهده داشت درباره این اثر توضیح داد: «ما در ایده کارمان، به دیوار حائل رسیدیم، جایی که جنایات و رویدادها و وقایع مهمی در پشت آن روی می‌دهد و سعی داشتیم تا توجه مخاطب را به اتفاقاتی که در پشت آن در حال رخ دادن است، جلب کنیم. فرصتی درنگ ایجاد کنیم که می‌خواهد کدام سمت دیوار بایستد.»

در این نمایشگاه «کودکان مقاوم» نام اثری از محمدرضا عسگری است و شامل مجسمه‌های شمعی از جنس پارافین و موم با اشکال سر کودکان با رنگ‌های پرچم فلسطین بر روی میزی در ابعاد 80 در 90 سانتیمتر چیدمان شده و پرچم فلسطین نیز بالای آن آویخته شده است. عسگری درباره این اثر گفت: «این چیدمان با تمرکز کودکان شهید فلسطینی، به‌ویژه مظلومیت آنها، پیام قوی‌تری از مقاومت و حق‌طلبی را به‌تصویر می‌کشد. در این چیدمان سعی شده است تا با روشن کردن شمع‌هایی از چهره کودکان، این حس در ما برانگیخته شود که چگونه زمانیکه بییننده‌‌ها حتی حاضر به روشن کردن و دیدن آب شدن چهره‌ها نیستند، رژیم اشغالگر دست به کشتار بی‌شمار این کودکان زده است.»

اما در میانه این نمایشگاه اثری تکان‌دهنده به نمایش درآمده که برای مدتی شما را وا می‌دارد که بایستید و درباره‌اش تأمل کنید. همیشه تصورمان این است که هنرمندان آثاری زیبا می‌آفرینند و تلاش می‌کنند زیبایی را به کمال نشان دهند، ولی این اثر برای زیبایی خلق نشده‌است، بلکه با شما سخنی پنهان دارد و تلنگری برای اهل اندیشه است. اثری که به آن اشاره دارم، «سمفونی شهدای گمنام» نام دارد. این اثر که طراحی و اجرای آن را «هاجر سلیمی نمین» و «حمید اسکندری» بر عهده دارند، بانگ بلندی است بر ظلم فاحش اسرائیل. سلیمی نمین درباره اثرش توضیح داد: «کفن، آخرین لباسی است که هر انسانی به تن می‌کند. اما در غزه، این کفن‌ها به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شده‌اند. جنین‌هایی که پیش از تولد دفن می‌شوند، شهدایی که گواهی تولد و شهادتشان همزمان امضا می‌شود؛ اینها واقعیت تلخ غزه هستند. هنگامی‌که وزارت بهداشت غزه درخواست کمک برای تأمین کفن شهدا را مطرح کرد، درد بزرگی برای تمام دنیا محسوب شد. این کفن‌ها، بی‌صدا و صرفاً با زبان هنر، مرثیه‌ای جانسوز برای کودکان و زنان بی‌گناه می‌خوانند که قربانی این جنایت شدند. یادگاری‌های کوچک آویخته شده به کفن‌ها، مانند یک عینک، یک کوله پشتی، یک اسباب‌بازی یا یک انار، به این تراژدی عمق بیشتری می‌بخشد و ما را با زندگی کوتاه و ناگهان قطع‌شده‌ این شهدا آشنا می‌کند.»

در پی اثر «سمفونی شهدای گمنام»، اثری دیگر، در بخشی از این نمایشگاه مشاهده می‌شود که در گالری تاریک به نمایش گذاشته شده است و «لی‌لی» نام دارد. این اثر نیز تصویری دردناک را پیش روی مخاطب گذاشته و بر اساس شواهد و حقایق زندگی کودکان فلسطینی خلق شده است. تصویری از بازی «لی‌لی» که بالای آن کفنی از یک کودک آویزان شده؛ کودکی که در حال بازی با هم‌سالانش بمباران شده و تمام زندگی‌اش به یکباره تباه شده است. طراح این چیدمان، «امیرعلی اوحدی» درباره اثرش توضیح داد: «کودکان از جنگ چیزی نمی‌دانند، آنها می‌خواهند مانند هم‌سالان خود بازی کنند و شاد باشند. اما در غزه و درباره کودکان فلسطینی این ماجرا متفاوت است، او نمی‌تواند از بیم بمباران با شوق و ذوق بازی کند و حتی ساده‌ترین بازی هم از او گرفته شده است.»

«محو اسرائیل» کار دیگری در این نمایشگاه بود که توسط محبوبه قطب، حانیه صلواتی و نسیم زارع اجرا شده است. محبوبه قطب عنوان کرد: «در این اثر، ستاره پرچم اسرائیل را مشاهده می‌کنید که با ریسمان‌هایی که در حال پاره شدن است و به سمت فاضلاب رفته و از ریسمان‌ها سوسک‌هایی آویخته شده که منظور جنایتکاران اسرائیلی هستند که وارد فاضلاب می‌شوند. این اثر با تکنیک اینستالیشن (چیدمان)، در ابعاد 2 در 2 اجرا شده است و به نمایندگی از تمام ساکنان واقعی سرزمین فلسطین از مسلمانان و مسیحیان گرفته تا یهودیان ندای تغییر و انتخاب سرنوشت را فریاد می‌زند. چیدمان به مفهوم محو اسرائیل و بازگشت حق حاکمیت به مردم فلسطین است. هدف این است که مردم فلسطین، خود دولت و کشورشان را اداره کنند و از دست بیگانگان و قدرت‌های نااهل رها شوند.»محمد صادق پیمانی و مسیح مسجدی دو هنرمند دیگری بودند که در این نمایشگاه اثرشان با نام «رجعت» بر بخشی از دیوار موزه هنرهای معاصر فلسطین دیده می‌شود. دیواری به رنگ قرمز با چیدمان کلیدهایی با اشکال قدیمی و به رنگ طلایی. پیمانی درباره اثرشان توضیح داد: «در سال 1948 صهیونیست‌ها حداقل 750/000 نفر را از خانه خود آواره کردند. فلسطینی‌های رانده شده کلیدهای خانه‌های خود را به‌عنوان نمادی از بازگشت و نمایانگر تاریخ و فرهنگ جمعی خود به همراه بردند. ما در این اثر خواستیم تا با استفاده از چیدمان به مفهوم عزم و امید فلسطینی‌ها اشاره کنیم.»

اما در گوشه‌ای از این نمایشگاه بادکنکی آبی رنگ که بر روی آن به زبان عبری نوشته شده است، به‌چشم می‌خورد که «بزرگترین ارتش آسیب‌پذیر دنیا» نام دارد و کاری از سعید تهرانی‌پویا است. تهرانی پویا اثرش را اینگونه شرح داد: «این اثر به این نکته می‌پردازد که قدرت و عظمت ظاهری نمی‌تواند نشانه‌ای از شکست‌ناپذیری باشد و تنها پیروزی، با اراده الهی محقق می‌شود که گاهی هم با ابزارآلات کوچک و ساده می‌توان نشان داد. چنانکه خداوند در قرآن می‌فرماید: « «کم فئةٍ قلیلة غلبت فئةً کثیرة باذن اللَّه- بسا گروهی اندک که بر گروهی بسیار به اذن خدا پیروز شدند. (سوره بقره، آیه 249)»

در حوض آبی موزه هنرهای معاصر فلسطین، آب به رنگ خون درآمده است و در میانه حوض ستاره‌ فلزی نماد پرچم صهیونیست‌ها که داخل آن با پوشال پر شده بود، خودنمایی می‌کرد. اما زیباترین بخش این نمایشگاه آن زمانی بود که در هنگامه تاریکی به دست هنرمندش به آتش کشیده شد و جز ستاره‌ای خالی و سوخته، چیزی باقی‌ نماند. این اثر متعلق به نمایشگاه‌گردان «هنر طوفان»، محسن رحیمی بود. او قصد داشت تا رژیم غاصب صهیونیست را رژیمی بی‌قدرت و پوشالی نشان دهد.

هنرمندان این نمایشگاه بیانیه‌ای نیز صادر کرده بودند که در بخشی از آن آمده است: «سلام به شجاعت، صبر و مردمان ذکر بر لب. دانشجویان و دانش آموختگان هنر افتخار دارند در نمایشگاه گروهی «هنر طوفان» برای حمایت از مقاومت شرافتمندانه مردم شریف فلسطین و لبنان شرکت کنند. هنرمندان متخصص در رشته‌های مختلف هنری در کارگاه «هنر طوفان» گرد هم آمدند تا با استفاده از رسانه‌های جدید هنری مانند چیدمان و هنر مفهومی به مدت یک ماه آثار خلاقانه‌ای بیافرینند. این نمایشگاه به بررسی جنایات و مظلومیت مردمان بیگناه غزه می‌پردازد و تلاش دارد تا از دریچه‌ای جدید صدای این مظلومیت را به گوش همگان برساند.»

نمایشگاه «هنر طوفان» به دلیل استقبال زیاد از آن، تا پایان آبان ماه 1403 میزبان نگاه گرم دوستداران و علاقه‌مندان است.