همايش بين‌المللي كمال‌الدين بهزاد صبح روز 24 آذر 1382 با سخنراني سيدمحمدخاتمي، رئيس جمهوري، در تالار وحدت افتتاح شد.

به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر ،همايش كمال الدين بهزاد با سخنراني رييس جمهور، سيدمحمد خاتمي با حضور استادان و هنرمندان در تالا وحدت افتتاح شد.
سيد محمد خاتمي با اشاره به تاريخچة ايجاد هنر نقاشي گفت:
«تاريخ زايش نقاشي و آدميزاد يكي است. هميشه «شوقي دردناك» او را به نقاشي كشيده است. به اين علت است كه هر كودكي فطرتاً و طبيعتاً نقاش است. كودكان نقاشي را نمي‌آموزند، بلكه در بزرگ‌سالي، فراموشي و ترك آن را مي‌آموزند. آنچه انسانهاي اوليه را وامي‌داشت تا در و ديوار غار خود را نقاشي كنند و با ابتدايي‌ترين ابزار، نقشهايي از اسب و درخت و انسان را بر دل سنگ و عاج و چوب بنشانند، همان «شوق دردناك» نقاشي بود».

وي همچنين افزود: «در باب منشأ اين «شوق» و «درد» سخنان مختلفي گفته‌اند. بعضي از اين سخنان قرنهاست كه در تاريخ فلسفه تدريس و تكرار مي‌شود. بي‌شك بسياري از نظريات فيلسوفان كه در باب موسيقي و شعر و معماري گفته‌اند، با نوعي «تنقيح مناط» بر نقاشي نيز تطبيق مي‌كند».

رئيس‌جمهوري در ادامه خاطرنشان كرد: «شاعر و نقاش جان و جهان را «تحليل» نمي‌كنند، بلكه آن را «نشان مي‌دهند». به اين دليل است كه وقتي شاعر مي‌خواهد «ازليت محبت» را نشان دهد، از ابزار و اشيا و مفاهيم نقاشي (رنگ، نقش و طرح) كمك مي‌گيرد. دست و قلم نقاش، كه ادامة روح اوست، پنهان‌ترين و آرام‌‌ترين امواج جان او را با معجزة رنگ و بوم و قلم بر آفتاب مي‌افكند و ما كه ناظر اثر هستيم، با حركتي معكوس، از جسم نقاشي به جان نقش و نقاش سفر مي‌كنيم و دايرة هنر تنها با اتصال صحيح و دقيق دو قوس هنرمند و مخاطب است كه تماميت و كمال مي‌يابد.

بعضي از آرزوهاي هنرمندان كاملاً شخصي است، اما ايشان از آن روي هنرمندند كه مي‌توانند از خصوصي‌ترين عواطف و احساسات خود، اثري بيافرينند كه در هر كوي و برزني از آن حكايت كنند. در اين صورت، آن حس و عاطفه و اميد و غم، شادي و اشك و لبخند، فقط ساكن حوزة هستي هنرمند نيست، بلكه «داستاني است كه در هر سر بازاري هست». سيد محمد خاتمي در پايان سخنراني خود از برگزاركنندگان اين جلسه، كه براي اداي احترام به نقاش بزرگ ايران تشكيل شده است، تشكر و قدرداني كرد.

در مراسم افتتاحية همايش، مهندس ميرحسين موسوي – رئيس فرهنگستان هنر – نيز به ايراد سخنراني پرداخت. وي در ابتدا با بيان اين مطلب كه با برگزاري اين مراسم به گذشتة پرافتخار خود رجوع كرده‌ايم، در خصوص اهداف فرهنگستان يادآور شد: «بنابر وظايفي كه فرهنگستان هنر برعهده دارد، سعي كرده‌ايم كه نگاه خلاقانه‌اي به سنت و ميراث گذشتة خود داشته باشيم، چرا كه در اين صورت پايگاه قابل توجهي را در زمينة امور فرهنگي و هنري به‌دست خواهيم آورد».

مهندس ميرحسين موسوي در ادامه افزود: براي شناختن زواياي مختلف هنري كمال‌الدين بهزاد برنامه‌هاي متنوعي را درنظر گرفته‌ايم كه برگزاري نمايشگاه بزرگي از آثار نگارگران كشور در 100 سال گذشته يكي از اين اقدامات به شمار مي‌رود».

وي برگزاري نمايشگاهي با عنوان «بهزاد در خاطر و خيال من» را از ديگر اقدامات فرهنگستان معرفي كرد و گفت: «در اين نمايشگاه آثاري از نقاشان نوگراي كشور به نمايش گذاشته مي‌شود و در واقع هر كدام از اين هنرمندان با آثار تصويري خود، گفت‌وگوي خلاقانه‌اي با آثار بهزاد برقرار مي‌كنند». موسوي هدف از برگزاري اين نمايشگاه را ايجاد گرايش به ميراث و سنن گذشته عنوان كرد و افزود: «اگر در زمينة مسائل هنري افقي را پيش رو داريم، آن افق قطعاً متكي بر ميراثهاي دوران گذشتة ماست، به طوري كه در بازگشت به اين ميراث درخشان با ارزشهاي عظيمي روبه‌رو مي‌شويم كه راهگشاي ما در زمينه‌هاي مختلف فرهنگي و هنري خواهد بود».

وي در پايان، در خصوص برنامه‌هاي آتي فرهنگستان هنر گفت: «براي بزرگداشت سلطان محمد كه همدورة كمال‌الدين بهزاد بوده است، برنامه‌هايي را ترتيب خواهيم داد كه از جمله مي‌توان به بررسي تابلوي بسيار قابل توجه و زيباي او به نام «معراج» اشاره كرد. همچنين پرداختن به فرهنگ دوران صفويه و سبك اصفهاني و هندي از ديگر موضوعاتي است كه در دو سال آينده بررسي خواهد شد».

علي اصغر شعردوست – عضو كميسيون فرهنگي مجلس و دبيركل همايش – در ادامة اين همايش به ارائة گزارش همايش پرداخت و گفت: «به دليل گزينش دقيق هيئت علمي همايش بين‌المللي كمال‌الدين بهزاد، تمام بهزادشناسان جهان مجال حضور در اين همايش را يافتند و 100 مقاله از داخل و خارج رسيد كه از اين تعداد، 50 مقاله پذيرفته شد و از كشورهايي چون تركيه، انگلستان، قزاقستان، آلمان و... كارشناساني در جمع ما حضور دارند».

وي افزود: «اين همايش در 4 روز برگزار مي‌شود كه سعي در كشف زواياي ناشناختة هنر و تاريخ عصر بهزاد دارد. در برگزاري اين همايش ادارة كل ميراث فرهنگي تبريز و دانشكدة هنر اسلامي تبريز همكاري داشته‌اند. همچنين براي بازسازي مقبرة دو كمال (كمال‌الدين بهزاد و كمال‌الدين خجندي) كه در محلة وليان كوه واقع است، كار جدي صورت گرفته و استاندار آذربايجان اعتباري را براي آن قايل شده است».

شعردوست در ادامه، از افتتاح 5 نمايشگاه هم‌زمان با اين همايش خبرداد و افزود: «نمايشگاههاي «بهزاد در خاطر و خيال من»، «چندگام با بهزاد» ، «مروري بر نگارگري ايران» و دو نمايشگاه در تبريز و اصفهان هم‌زمان با اين همايش افتتاح و آثار هنرمندان به معرض ديد گذاشته شد. از ديگر برنامه‌هاي همايش براي شناسايي بهزاد چاپ تعدادي كتاب است كه كتابهاي «نگار نگارگران»، «بهزاد و شكل‌گيري مكتب مينياتور بخارا در قرن 16 ميلادي» و كتاب دكتر قمر آريان (كمال‌الدين بهزاد) از جملة آنهاست».

وي يادآور شد: «آنچه انجام شد هرگز پهناي شخصيت و اعتبار آثار كمال‌الدين بهزاد را نشان نمي‌دهد و او يكي از شگفتي‌هاي هنر ماست. اميدوارم همايش‌هايي از اين دست براي هنرمندان ديگر ما برگزار شود كه فرهنگستان هنر در اين راه مؤثر خواهد بود».

شعردوست در پايان خاطرنشان ساخت: «دورة رياست جمهوري آقاي خاتمي يكي از درخشان‌ترين دورانهاي شكوفايي فرهنگ ايراني است».

شايان ذكر است كه مراسم افتتاحية همايش بين‌المللي كمال‌الدين بهزاد با اجراي پوئم سمفونيك «بهزاد»، ساختة شاهين فرهت، به رهبري استاد مرتضي‌پور و اجراي اركستر صدا و سيما به پايان رسيد.