آیین نکوداشت استاد مسعود عربشاهی، هنرمند بزرگ عرصه هنرهای تجسمی، عصر دیروز، یکشنبه 12 آبان 1398، با حضور هنرمندان و مدیران هنری و با استقبال اهالی هنردوست کشور، در فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، در این مراسم که به میزبانی و همکاری فرهنگستان هنر، انجمن نقاشان ایران، موزه هنرهای معاصر و مؤسسه فرهنگی هنری و پژوهشی‌صبا (وابسته به فرهنگستان هنر)، به مناسبت چهلمین روز درگذشت این استاد فقید برگزار شد، یاد و خاطره ایشان از زبان هنرمندان روایت شد.
در ابتدای این مراسم حسین‌خانی، رئیس مؤسسه صبا در سخنانی ضمن گرامیداشت یاد و خاطر زنده‌یاد مسعود عربشاهی، اظهار کرد: مناسبت حضور ما یادکرد چهلمین روز فراغ هنرمندی است که پیشگام هنر نوگرای ایران از دهه چهل شمسی است. هنرمندی که در جنبش سقاخانه‌ای نقشی مهم داشت و تا آخرین روزهای زندگی خود کار کرد و اثر دست او زینت‌بخش بسیاری از ساختمان‌های تهران است.
او همچنین در بخشی از سخنان خود اعلام کرد: در نمایشگاه آثار زنده‌یاد عربشاهی که به مناسبت چهلمین روز درگذشت این هنرمند این روزها در مؤسسه صبا برپاست، نُه اثر از گنجینه فرهنگستان هنر به نمایش درآمده است.
در ادامه امیر راد، رئیس انجمن نقاشان ایران، در سخنانی کوتاه اظهار امیدواری کرد که هنر زنده‌یاد عربشاهی در آثار هنرمندان آتی نیز متبلور شود.
استاد مهدی حسینی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر، از هنرمندانی بود که دعوت به ایراد سخن را پذیرفت و ضمن ابراز تأسف از فقدان این هنرمند بزرگ و یکی از مفاخر کشور، به خاطرات خود با ایشان از دوران دانشجویی پرداخت و ضمن اشاره به گرایش عربشاهی به جنبش سقاخانه‌ای، اضافه کرد: آثار این هنرمند مملو از نمادهای باستانی و اساطیری بود و لایه‌هایی عمیق داشت که از فرهنگ تصویری، باستانی و ایرانی بهره می‌جست.
حسینی یادآور شد: زنده‌یاد عربشاهی علاوه بر نقاشی در سایر حوزه‌های هنرهای تجسمی همچون طراحی نیز سررشته داشت و آثار بسیاری خوبی را نیز از خود به جا گذاشت. او از شاگردان فعال مرحوم محمود اولیاء بود که خود او نیز درس نقاشی را از کمال‌الملک آموخته بود. نقاشی‌های او در سطوح ملی و بین‌المللی بسیار شناخته شده بود و همان‌طور که می‌دانید یکی از آثار او اخیراً در حراج بونامز با قیمت بسیار خوبی به فروش رفت.
او همچنین در بخشی از سخنان خود از لزوم توجه به آثار این هنرمند سخن گفت و با اشاره به اثری از زنده‌یاد عربشاهی که از دیوار پارک طالقانی تخریب شده بود، اظهار امیدواری کرد که این اثر دوباره در جای خودش نصب شود.
حسینی در همین زمینه خاطره‌ای را روایت و اظهار کرد: یکی دیگر از آثار خیابانی او سردر یکی از بانک‌ها بود که متأسفانه تابلوی بانک را روی این اثر هنری زده بودند. خوشبختانه آن‌قدر به این موضوع نقد شد که بالاخره تابلوی بانک را از روی اثر برداشتند.
مهدی حسینی در انتهای سخنانش این نکته را افزود که آثار این هنرمند را می‌توان در چارچوب هندسه انتزاعی قرار داد و بررسی کرد. هنرمندی که به‌خوبی توانست تغزلی را که در شعر و عرفان ما وجود دارد، به‌درستی دریابد و در آثارش به شکل عینی و تصویری منعکس کند و به مخاطب انتقال دهد.
حبیب‌الله صادقی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر، دیگر سخنران این مراسم بود. هادی سیف، نویسنده و پژوهشگر و از دوستان زنده‌یاد عربشاهی، از دیگر سخنرانان این مراسم بود که او نیز بعضی از خاطرات خود با این هنرمند مرحوم را روایت کرد.
او یادآور شد که مسعود چهره‌ای متمایز بود و راه و رسمی را انتخاب کرد که به همه این امکان را می‌داد که از منظر داوری‌هایی متعدد او را بسنجند. من او را نقاشی رها و دوستار فرهنگ و هنر سرزمیش می‌دانم. مسعود عربشاهی مورخی بود که با قلم، نقش تاریخ باستانی ایران و تمدن‌های منطقه را واکاوی کرد. در واقع دنیای او دنیای نقش‌آفرینی نبود، بلکه دنیای کاوش‌کردن و پیداکردن راز و رمزها بود.
او همچنین از لزوم توجه به هنرمندان سخن گفت و تأکید کرد: ستودنی‌ها را باید ستود. هر جایی که کسی هنر یا اندیشه دارد یا موسیقی می‌نوازد باید او را ستود. به همین منظور ما نیز باید به هنرمندان کشورمان توجه کنیم. بر همین اساس از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متولیان این امر، درخواست می‌کنم با انجام پژوهشی وسیع‌تر، مجموعه آثار مسعود عربشاهی را نمایش بدهد و کتابی درباره او و آثارش به چاپ برساند.‌
سیف همچنین با اشاره به سال‌های آخر عمر این هنرمند، بیان کرد: مسعود عربشاهی باید سربلندتر از میان ما می‌رفت. همین موضوع به ما این نکته را یادآوری می‌کند که باید توجه و محافظت از هنرمندان را دوچندان کنیم. مسعود عربشاهی مرگ جسمی دارد، ولی هنرمندان، بزرگان و اندیشمندان همچون او هرگز نخواهند مُرد.
عباس مشهدی‌زاده، هنرمند نقاش نیز از فرایند حضور زنده‌یاد عربشاهی در عرصه هنرهای تجسمی و مسیری که طی کرده بود سخن گفت. او خاطرنشان کرد: مسعود عربشاهی کم‌گو و آرام و سربلند بود. او کارهای والا، ممتاز و طلایی بسیاری داشت. گمان‌ نمی‌کنم دیگر به همین راحتی‌ها فیگوراتیست و نقش‌برجسته‌کاری همانند عربشاهی به وجود بیاید. هنوز هم کارهای او برای آینده‌های بسیار دوری، نو و تازه است.
همچنین سهراب هادی، نویسنده و هنرمند نقاش، در سخنانی اظهار کرد: ای کاش این مجلس در زمان حضور مسعود عربشاهی برگزار می‌شد! او اهل سکوت بود، اما می‌آفرید. یکی از ویژگی او عبور از پرسپکتیو بود. آثار او تخت و درست همانند بنیاد هنرهای اصیل ایرانی بود؛ چه جرأت و عظمتی که این‌چنین تخت بیافرینی و محاسبات ریاضی و هندسه و نور را هم در نظر بگیری!
او اظهار امیدواری کرد که جریان نوگرایی مسعود عربشاهی همچنان در میان نسل‌های آینده هنرهای تجسمی ایران ادامه داشته باشد.
رامین عربشاهی، فرزند زنده‌یاد مسعود عربشاهی، آخرین سخنران این مراسم بود که در سخنانی کوتاه یادآور شد: من انسان خوشبختی بودم که هر سال چند ماهی میزبان پدر می‌شد؛ اما الان افسوس می‌خورم که چرا بیشتر در کنار او نبودم.
او بیان کرد: پدر واقعاً عاشق فرهنگ باستان ایران بود. او روحی بسیار ساده داشت و انسانی پاک بود، اما متأسفانه عده‌ای از او سوءاستفاده کردند. حیف شد که پدر کار خود را ناتمام گذاشت و رفت!
در این مراسم همچنین پیامی تصویری از غلامحسین نامی، هنرمند نقاش، پخش شد.
در بخش پایانی این مراسم نکوداشت نیز بخش‌هایی از فیلم مستندی درباره مسعود عربشاهی به نمایش گذاشته شد. سپس حضار برای افتتاح نمایشگاه آثار زنده‌یاد مسعود عربشاهی، هنرمند فقید، به نگارخانه «لرزاده» مجموعه صبا دعوت شدند و یازده اثر دیدنی از این هنرمند که نُه اثر آن به گنجینه فرهنگستان هنر تعلق داشت و دو اثر از گنجینه موزه پاسارگاد بود، به نمایش گذاشته شد.
این نمایشگاه تا 19 آبان 1398 میزبان نگاه گرم بازدیدکنندگان است.